Show publication content!

N r 35.
N ie d z ie la , d n ia 2 4 . m a r c a 1929.
R o k II
Należytość pocztowa opłacona ryczałtem.
Egzemplarz pojedynczy 20 gr.
CtosZiemi Żywieckiej
Wychodzi trzy razy w tygodniu.
*
»Kto Ojczyźnie służy, sam sobie służy.«
(Ks. P. Skarga.)
N ie z a le ż n e P is m o N a r o d o w e .
Redakcja czynna od 9-13. — Rękopisów nie
zwracamy. — Za treść ogłoszeń Redakcja
nie odpowiada.
p k o 181.190
Administracja czynna od g. 9—13 i 15— 18.
Przedpłata m ie s ię c z n a .........................zł 2.50
Redakcja i Administracja:
Żywiec
—
CENY OGŁOSZEŃ:
P K 0 .181.190
i ul. hr. Komorowskich Nr. 60.
,
w tekście red. m/m.................................0.60 gr
na I. stronie m/m . . . . . . .
0.80 gr
(na stronicy 3-, wzgl. 6-łamowej)
Urzędowe 25% drożej. — Rabat wg. umowy.
Stronnictwo Narodowe
w spraw ie napraw y Konstytucji.
P otrzeba naprawy ustroju naszego
pań­
stwa odczuw ana już jest oddawna przez świa­
tły i patrjotyczny og ó ł narodu polskiego. K on­
stytucja m arcowa, zrodzona w okresie zamętu
rew olucyjnego, utrwalająca zasady skrajnie
dem okratyczne, zawarte w dekretach rządu
przedkonstytucyjnego, zw łaszcza w zakresie
prawa w yb orczego, była dziełem niedoskonałem, z czego zdawali sobie w pełni sprawę jej
tw órcy, przekazując już drugiemu zkolei Sejm o­
wi zwyczajnem u zadanie zmiany jej postano­
wień. K onieczność naprawy stała się tem
bardziej naglącą w o b e c oczyw istego zburzenia
przez zamach m ajow y porządku prawnego, na
Konstytucji tej opartego.
Pierwsza Rada Naczelna Stro.nnictwa w
październiku ub. roku uchwaliła w ytyczn e dla
reform y Konstytucji. Na tej podstaw ie o p ra co­
wany został przez Kom itet Polityczny Stronnic­
twa projekt zmiany Konstytucji, dążący do ustroju i do oparcia bu dow y państwa na zasa­
dach należytej rów now agi w ładz i bezw zględ­
nej praworządności.
Projekty konstytucyjne, wniesione do Sej­
mu przez Bezpartyjny Blok W spółpra cy z R ząrzez-. hlok . stronnictw -lew icow ych, do
tego celu nie prow adzą, lecz grożą P olsce dalszem i istotnem pogorszeniem jej państw ow ego
Ustroju.
Projekt Bezp. Bloku Współpracy z Rządem
przygotow uje
się
zatarg
m iędzy
G łoWą Państwa, t. j. Prezydentem , obdarzonym
władzą absolutną, a przedstaw icielstw em na­
rodu. Poniew aż nie przew iduje się żadnej dro­
gi prawnej do rozstrzygnięcia tego zatargu, —
Przeto jedynie tylko przem oc fizyczna m ogła­
by mu kres położyć. P roponow any w y bór P re­
zydenta przez głosow anie ogółu ludności w cią­
gałby osobę głow y państwa w w ir zaciekłych
Walk w yborczych , w których decydującą rolę
m ogłyby odegrać głosy ludności niepolskiej i
czynników w yw rotow ych . Przyznanie w ojsko­
wym czynnego prawa w y b orczeg o jest zabój­
czym ciosem przeciw k o istnieniu armji narodo­
wej, która, stojąc zdała od w ew nętrznych walk
politycznych, ma za jedyne zadanie obronę pań­
stwa jako całości. Pozostaw ienie dotych cza so­
wej ordynacji w yborczej bez istotnej zmiany (z
Wyjątkiem podniesienia w ieku w y b o rcó w
do
lat 24) utrwala rozbicie i niem oc reprezentacji
narodowej. Nie popraw ia ,się dzisiejszej upośle­
dzonej roli Senatu, a przez mianowanie trzeciej
części senatorów uzależnia się Senat od rządu
i jeszcze bardziej obniża jego powagę. O debra­
nie Sądowi Najwyższem u prawa unieważniania
mandatów poselskich i senatorskich, a p o w ie­
rzenie tego prawa Prezydentowi, daje w ładzy
W ykonawczej m ożność pozbyw ania się niedo­
godnych przedstaw icieli narodu. K ontrola Sej­
mu nad działalnością rządu i praca ustaw odaw ­
cza ciał reprezentacyjnych stają się czczym p o ­
zorem, a cała władza rządząca i ustaw odaw cza,
nie w yłączając prawa pow iększenia podatków ,
skupia się w ręku politycznie nieodpow iedzial­
nego Prezydenta. W rezultacie, projektow any
przez B. B. ustrój, dałby P olsce nie trwałą silę.
opartą na prawie, lecz zorganizowaną wojnę
domową.
Projekt stronnictw lewicowych, w p row a­
dzający w ybór Prezydenta Rzplitej drogą b e z­
pośredniego plebiscytu, pociąga za sobą te sa­
me złe skutki, co projekt B. B. Nadto znosi SeOat, który jest niezbędną gwarancją rozwagi
^ pracy ustaw odaw czej i w ypróbow anym
w
całym św iecie cyw ilizow anym hamulcem dla
*apędów sejm ow ładczych. Żąda on rozdziału
Kościoła od państwa, przez co niszczy ustalo­
ny wiekam i i określony K onkordatem ze StoliA postolską w pływ K ościoła katolickiego na
*Ycie nasze narodow e i państwowe. W prow a-
PODCZAS
ROZTOPÓW
WIOSENNYCH
uchronisz się
przed
przeziębieniem
nosząc
najpraktyczniejsie
KALOSZE
PEPE6E
NA PODSZEWCB T R Y K O T .
D A M S K IE . . . A 1 0 . —
M Ę S K IE . . . . * 1 1 .3 0
ŻĄ D AĆ W S Z Ę D Z IE
ZWRACAJCIE UWAGĘ NA ZNAK FABR.
dza zasady socjalistyczne przez rozszerzenie
kontroli państwowej na wszystkie dziedziny
prywatnej w y tw órczości i wymiany dóbr, przez
obejm ow anie w bezpośredni zarząd państwa
coraz dalszych gałęzi produkcji, przez konsty­
tucyjne ograniczenie własności ziemskiej
do
minimalnego obszaru
i przez konstytucyjną
m ożność w yw łaszczenia jej bez odszkodowania,
co b y sp ow odow ało rychło gospodarczy upadek
kraju i zubożenie ludności. W reszcie żąda w p ro­
wadzenia autonomji terytorjalnej dla ziem o
ludności mieszanej, co rozbija jednolitość pań­
stwa i prow adzić musi do prób oderwania tych
ziem od całości państwa polskiego.
Poniew aż zatem żaden z tych projektów
nie zapewnia Polsce istotnej siły, stałości urzą­
dzeń państwowych, panowania prawa, ani m o­
żności spokojnego rozwoju, przeto Stronnic­
tw o N arodow e tak pojętej naprawie
ustroju
jest stanow czo przeciw ne.
U kład liczb ow y sił w dzisiejszym Sejmie
w yklucza m ożność
przeprow adzenia
przez
Stronnictw o N arodow e projektu K onstytucyj­
nego, będącego pełnym w yrazem jego p olitycz­
nego programu. Stronnictwo N arodow e nie ma
nawet m ożności zdobycia potrzebnych 111 p od ­
pisów dla wniesienia swego projektu rewizji
Konstytucji i dla uczynienia zeń podstaw y do
dyskusji parlamentarnej.
W tych warunkach Stronnictwo N arodowe
ograniczyć się musi do przedstawienia w dy­
skusji parlamentarnej sw oich
w niosków w
form ie popraw ek do obecnej
Konstytucji,
względnie do w niesionych projektów jej re­
wizji.
Poprawki te zmierzają do urzeczyw istnie­
nia następujących zasad:
1. Jednolitość ustroju państwowego.
Naczelnemu artykułow i Konstytucji nadaje
j się brzmienie: »Państwo Polskie jest R zeczą p oj spolitą jedną i niepodzielną«. Przepis ten prze| ciw.stawia się stanow czo dążeniom do podziału
i państwa na autonom iczne jednostki terytorjalne. ■
2. W zm ocnienie w ładzy Prezydenta.
Prezydent R zeczypospolitej w ybierany jest
przez połączone Izby Sejmu i jako organ naro­
du stoi ponad Rządem. Sprawuje on najwyższy
nadzór nad działalnością Rządu, na którą ma
konstytucyjnie zagwarantowany w pływ bez­
pośredni.
W stosunku do Sejmu prezydent ma pra­
w o założyć sw oje veto co do uchwalonej usta­
wy, która m oże stać się prawem jedynie po ponownem jej uchwaleniu kwalifikowaną w ięk ­
szością.
Prezydent mianuje trzech człon k ów T ry­
bunału Konstytucyjnego, w tem przew odniczą­
cego, na ogólną liczbę dziew ięciu człon k ów
tegoż Trybunału.
Prezydent mianuje prezesa R ady Stanu
z trzech kandydatów, przedstaw ionych mu
przez I prezesa Sądu N ajwyższego, I prezesa
Trybunału A dm inistracyjnego i prezesa
Naj­
w yższej Izby Kontroli Państwa, oraz mianuje 30
radców stanu na w niosek prezesa R ady Stanu.
3. Zabezpieczenie stałości rządów.
Obalenie rządu przez Sejm nie m oże być
dziełem przypadku, ani wynikiem ataku, za
Str' 2.
który opozycyjn e stronnictw a nie chcą brać
politycznej odpow iedzialności. A zatem:
W niosek o pociągnięciu rządu do o d p o­
w iedzialności parlamentarnej powinien być
um otyw ow any, podpisany przez jedną czwartą
część ustaw ow ego składu Izby poselskiej lub
Senatu, nie m oże być poddany p o d głosow a­
nie wcześniej, niż po upływ ie 8 dni od chwili
jego wniesienia i przyjęty bądź w iększością
głosów ustaw owej liczby posłów , względnie
senatorów ,
bądź też w obecn ości
przynaj­
mniej p o ło w y u,stawowej liczby posłów , w zglę­
dnie senatorów , w iększością trzech piątych
obecnych.
4. Uzdrowienie przedstawicielstwa narodu.
Sejm składa się z dw óch Izb: poselskiej i
senatorskiej. Senat posiada pełnię praw, przy­
sługujących Izbie poselskiej, z tem jedynie za­
strzeżeniem , że preliminarz budżetow y musi
b y ć najpierw przedłożon y Izbie poselskiej.
Czynne praw o w y b orcze uzależnione jest
od ukończonych 24 lat przy w yborach do Izby
poselskiej i od ukończonych 30 lat przy w y b o ­
rach do Senatu. W ojsk ow i w czynnej służbie
nie mają prawa w y b orczeg o.
Dla popraw ienia składu Izby poselskiej i
podniesienia jej w artości, jako przedstaw iciel­
stwa narodu, ordynacja w yborcza: ogranicza
lub w pew nych w ypadkach znosi zasadę p ro­
porcjonalności przy w yborach, zmniejsza licz­
bę posłów ; tw orząc różne co do w ielkości i co
do ilości mandatów okręgi w yborcze, bierze
za podstaw ę różnice, jakie zachodzą między
poszczególnem i ziemiami państwa pod w zglę­
dem ich kulturalnego i gospodarczego ro zw o ­
ju; zapewnia należytą reprezentację narodu
polskiego, szczególniej na obszarach o ludności
mię.szanej.
Skład liczbow y Senatu odpow iada połow ie
ustaw ow ej liczby posłów . Ponadto do Senatu
w ch od zi 6 przedstaw icieli duchowieństw a ka­
tolick iego, w ydelegow anych przez Episkopat
P olsk i ,oraz 3 przedstaw icieli najliczniejszych
w yznań niekatolickich.
P ołow a senatorów
w ych odzi z w y b orów
pow szechnych, jedna
czw arta część w ybierana jest przez grupy,
u tw orzone na podstaw ie w yższego i średnie­
go w ykształcenia i jedna czw arta przez publiczno-praw ne zrzeszenia gospodarcze.
Dla podniesienia pow agi Sejm i w zm oc­
nienia odpow iedzialności reprezentanta naro­
du, postanawia się, że złamanie ślubowania,
złożon ego przez posła lub senatora, stw ierdzo­
ne przez Sąd Najwyższy, działający na w n io­
sek marszałka odnośnej Izby, pociąga za sobą
utratę mandatu.
5. Ulepszenie pracy ustawodawczej.
Konstytucja zabezpieczy normalny prze­
bieg sesyj zw yczajnych Sejmu, celem uchw ale­
nia budżetu, oraz sesyj nadzw yczajnych, celem
załatwienia spraw, dla których będą zwołane.
T w orzy się instytucja R ady Stanu, która
jest pow ołana do wydaw ania swej opinji o
projektach ustaw, w ch odzących pod obrady
ciał ustaw odaw czych, oraz o rozporządzeniach
z m ocą ustawy, lub w ydanych z upoważnienia
u,stawy.
Sejm m oże p olecić Radzie Stanu przy goto­
wanie
kodyfikacji pew nego działu ustaw o­
dawstwa.
Rada Stanu składa się z prezesa i 30 rad­
c ó w Stanu, nieusuwalnych i posiadających nie­
zaw isłość sędziow ską.
6. Zapewnienie panowania prawa.
Dla zabezpieczenia zgodności ustaw i roz­
porządzeń z postanow ieniam i K onstytucji tw o­
rzy się Trybunał K onstytucyjny, który, na
w niosek Rządu, Izby Poselskiej, Senatu, Sądu
N ajwyższego, N ajwyższego Trybunału Adm ini­
stracyjn ego lub Trybunału Stanu w ydaje w tym
w zględzie sw oje orzeczenia, które są o b o w ią ­
zujące dla w szystkich sądów i w ładz państw o­
w ych. Ustawa lub rozporządzenie, uznane
przez Trybunał K onstytucyjny za niezgodne z
Konstytucją, traci swoją m oc prawną.
Dla istotnego zabezpieczenia niezaw isło­
ści sędziów stanowi się, że sędzia m oże b y ć
przeniesiony w brew swej w oli na inne m iejsce
urzędow ania lub w stan .spoczynku jedynie, je­
żeli, w skutek reorganizacji sądów, postano­
wionej na drodze ustawy, następuje zw inięcie
danego sądu lub zmniejszenie w nim liczby eta­
tów sędziow skich.
Budżet państwa, uchwalany coroczn ie, w i­
nien obejm ow ać w szystkie dochody i wydatki
państw ow e. W szelkie późniejsze zmiany w
uchw alonym budżecie w ydatków dopuszczal­
ne są jedynie drogą ustawy. Rząd przedstawi
Sejm ow i
coroczn ie zam knięcie rachunków
państw oych do parlamentarnego zatwierdzenia
najpóźniej w 10 m iesięcy po upływ ie okresu
budżetow ego.
W zm acnia się zabezpieczenie własności
prywatnej, jako istotnej podstaw y ustroju pra-
Nr. 35.
ir
Śmierć Marszałka Focha.
W ŻAŁOBIE FRANCJI BIERZE UDZIAŁ POLSKA.
W środę, dnia 20. b. m. zmarł w Paryżu po
długiej chorobie bohater w ojny światowej
marsz. Ferdynand Foch. U rodził się dnia 2 paź­
dziernika 1851 r. w Tarbes (dep. Pirenejów) w
rodzinie urzędniczej.
W wojnie 1870— 1871 r. wstąpił jako o ch o­
tnik do 4 pułku piechoty, następnie od b y ł studja w politechnice paryskiej i przeniósł się do
artylerji. Po wojnie ukończył kurs wyższej
szkoły w ojskow ej i został przydzielony do
sztabu generalnego. W 1903 r. objął szefostw o
sztabu 5 korpusu. Pracow ał w dziedzinie teorji
w ojskow ej, ogłaszając drukiem prace p, t.
»Les principes de la G uerre« i »La conduite
de la guerre«. W 1908 r. został dyrektorem
akademji w ojskow ej, gdzie w ykładał taktykę i
strategję, W 1913 r. objął dow ództw o 8 k orpu ­
su i w tymże roku d ow ód ztw o 20 korpusu w
Nancy.
Na tem stanowisku zastała gen. Focha
w ielka wojna; po pierwszym odw rocie armji
francuskiej objął dow ód ztw o frontu półn ocn e­
go od morza do Arrasu, a w grudniu 1916 r.
przekazał ten front gen. Franchet d’Esperay,
sam zaś stanął na czele armji południow ej od
M etzu do granicy szwajcarskiej. G dy gen. P e ­
tain objął naczelne dow ództw o armji francu­
skiej w 1917 r., gen Foch został szefem sztabu
generalnego. W tym charakterze znajdował się
w bliskim kontakcie z dow ództw am i innych armij sou szn iczy ch ,
Dnia 26 marca 1918 r. p o naradzie w ojsk o­
wej sojuszników w Doulens objął gen. Foch d.
3 kwietnia jednolite d ow ód ztw o naczelne ar­
mji Ententy. Pod jego w odzą rozp oczęła się w
lipcu 1918 r. zw ycięska ofenzyw a armji sojusz­
niczych, która doprow adziła do rozejmu. W
sierpniu gen. Foch otrzym ał tytuł marszałka
Francji. Dnia 9 listopada tegoż roku w Rethon-
des marszałek Foch przyjął delegację niem iec­
ką, której pod yk tow ał warunki zawieszenia
broni.
Brał żyw y i czynny udział w układaniu
stynulacyj w ojskow ych traktatu wersalskiego.
Dnia 13 kwietnia 1923 r. otrzym ał tytuł,
marszałka Polski, a nieco w cześniej jeszcze i
rangę marszałka Anglji,
Zm arły marszałek Foch należał do naj­
lepszych przyjaciół Polski w e Francji.
Cześć Jego pamięci!
❖
Z W arszaw y donoszą, że p. minister Spr.
W ojsk ow y ch w ysłał depeszę kondolencyjną z
pow odu zgonu marszałka Focha na ręce fran­
cuskiego ministra Spraw W ojsk ow ych treści
następującej:
»G łęb ok o w zruszony w iadom o­
ścią o zgonie M arszałka Francji i Polski Fer­
dynanda Focha, łączę ,się całem sercem z ża­
łobą Francji i proszę o przyjęcie w yrazów naj­
szczerszego żalu i w spółżycia ze strony wojska
polskiego w ob ec straty, jaka dotknęła w ojsko
francuskie przez śmierć największego żołnierza
i największego syna Francji.«
W pogrzebie weźm ie udział imieniem w oj­
ska inspektor armji generał dywizji Jan R o ­
mer, Udział w pogrzebie wezmą również w szy­
scy oficerow ie polscy, przebyw ający we Fran­
cji służbow o. G enerał R om er złoży osobiście
kondolencje na ręce francuskiego ministra w oj­
ny i rodzinie zm arłego oraz wieniec ze w stę­
gami o barwach orderu »Virtuti M ilitari«. Imie­
niem Rządu polskiego ofiaruje w ieniec amba­
sador polski w Paryżu.
W dniu pogrzebu odbędzie się z ramienia
wojska w katedrze warszawskiej uroczyste
nabożeństw o z udziałem przedstaw icieli naj­
w yższych władz i korpusu dyplom atycznego.
B. Min. Skarbu p. Czechowicz
PRZED TRYBUNAŁEM STANU.
G łosow anie w sejmie nad wnioskiem o p o ­
stawienie b. ministra Skarbu p. C zechow icza
przed Trybunał Stanu zakoń czyło się utrzy­
maniem stanowiska w iększości Sejmu Rzpłitej.
Przed głosowaniem p. marszałek odczytał
art. 7 ustawy o Trybunale Stanu, który mówi,
że wniosek m oże być głosow any przy połow ie
ustawowej liczby posłów , a przyjęty w ięk szo­
ścią trzech piątych oddanych głosów . Jedn o­
cześnie zw ykłą w iększością sejm w ybiera 3 p o­
słów dla popierania oskarżenia. M arszałek za­
rządza głosow anie imienne przez w y w oły w a ­
nie z listy i składanie osobiście przez każdego
w yw ołanego głosu do urny.
G łosow ało 371 posłów , białych kartek od­
dano 5, w ażnych głosów 366, kwalifikowana
w iększość trzech piątych wynosi 220 głosówza wniośkiem oddantT kartek 240, przeciw
w nioskow i 126. W niosek komisji został przez
sejm uchwalony.
P rzeciw k o w nioskow i głosow ał jedynie
klub BB. i PPS. Frakcja Rew.
Następnie zw ykłą w iększością w ybrano 3
posłów , Liebermana, Pierackiego i W yrzy ­
kow skiego dla popierania oskarżenia przed
Trybunałem Stanu. Podczas głosow ania nad tem
posłow ie BB. opuścili salę.
Z w y ciężyło w ięc przekonanie, że praw o­
rządność musi by ć naczelną zasadą rządzenia
państwem, przed którą w szystkie inne w zglę­
dy przem ijające pow inny w imię dobra N aro­
du i Państwa ustąpić.
Zmiana ordynacji wyborczej
DO SEJMU ŚLĄSKIEGO.
Zgłoszony przez klub PPS. wniosek, d o­ niektórych postanow ień ordynacji w yborczej
magający się zmiany niektórych postanowień
do Sejmu śląskiego, przedstaw iony przez dy­
ordynacji w yborczej do Sejmu Śląskiego oraz
rektora depatramentu ministerstwa Spr. W ewnrozpisania w y borów do tego Sejmu w jak naj­ p. P aciorkow skiego. Przedstaw iciel rządu za­
szybszym terminie, odraczany był przez kom i­ znaczył, iż w niosek jest uzgodniony z referen­
sję konstytucyjną kilkakrotnie, a to z tego p o ­ tem posłem Regerem .
wodu, że zachodziła wątpliw ość, czy sprawę tę
W niosek w prow adza do ordynacji śląskiej
ma załatwić Rada ministrów, cz y też ma być j popraw kę, iż każdy obyw atel R zeczypospolitej
ona uregulowana w
drodze
ustaw odaw cze.j
bez względu na płeć, który w dniu zaw iadom ie­
O becnie rząd złożył na komisji konstytucyjnej
nia o w yborach do Sejmu śląskiego ma ukoń­
oświadczenie, iż uważa za wskazane, aby usta­ czon ych 21 lat życia i mieszka przynajmniej od
w ę tę uchwalił Sejm i Senat.
tego dnia na obszarze G órnego Śląska, a nie
W o b e c tego komisja w drugiem i trze- jest pozbaw iony, praw otrzym uje czynne prawo
ciem czytaniu przyjęła tę część wniosku, która w yborcze.
W artykułach od 9— 11 uwzględniono
domaga się jak najszybszego rozpisania w y b o ­
zmiany, jakie stały się konieczne, w skutek n o­
rów do Sejmu śląskiego. Ponadto przyjęto w
drugiem i trzeciem czytaniu projekt zmiany w ego podziału powiatu w Rudzie.
Tak w ięc w ojew ód ztw o śląskie dzielić sić
będzie na trzy okręgi w y borcze. Okrąg Iwnego, sp ołecznego i gospodarczego przez p o ­ obejmuje miasto Bielsko, pow iat Cieszyn, powPszczyna z wyjątkiem gminy Paniow e i poWstanowienie, że zniesienie lub ograniczenie
w łasności prywatnej jest m ożliwe tylko ze Rybnik z w yjątkiem gmin Bujaków, ChudóWw zględów w yższej użyteczności publicznej za G ierałtow ice, Paniówki i P rzyszow ice. Okrą.Ź
pełnem odszkodowaniem , oznaczonem według ten w ybiera 18 posłów , a siedzibą głównej k o ­
misji w y borczej ma być Cieszyn.
zasad prawa cyw ilnego.
Okrąg II. obejm uje m. K atow ice, pow . Ka­
Ustanawia się pełną i bezpośrednią od p o­
tow ice oraz gminy Ruda, Bujaków, G ierałto­
wiedzialność Państwa za szkodę, w yrządzoną
obyw atelow i przez działalność organów w ła­ w ice, Chudów, Paniówki, Paniow e i Przyszo­
dzy państwowej. Państwo ze swej strony ma w ice. Okrąg ten w ybiera 15 posłów , a siedzi­
bą głównej komisji w yborczej są K atow ice.
praw o w ystąpić w drodze sądowej przeciw
Okrąg III. obejm uje Król. Hutę, poWwinnemu urzędnikowi o zw rot
w ypłaconego
Św iętochłow ice,
z wyjątkiem
gminy Rudaodszkodow ania.
Str. 3.
Nr. 35.
pow . Tarn. G óry i pow . Lubliniec. Okrąg w y ­
biera 15 posłów , a siedzibą głównej komisji w y ­
borczej jest Król. Huta.
Poza tem w szędzie, gdzie w ustawie jest
m ow a o T ym czasow ej Radzie w ojew ódzkiej,
w staw iono nazwę »Śląska Rada w ojew ódzka«.
Ustawa w chodzi w życie z dniem jej og łosze­
nia, a traci m oc obow iązującą w dniu og łosze­
nia ordynacji w yborczej, uchwalonej autonom i­
cznie przez Sejm śląski.
Na wniosek posła Zw ierzyńskiego
(Klub
nar.) uchw alono prosić p. marszałka, aby spra­
wa ta została załatwiona jeszcze podczas b ie­
żącej sesji Sejmu.
0 wsześniejszą wypłatę pensji,
Klub N arodow y w Sejmie zgłosił następu­
jący w niosek:
Podpisani wnoszą:
W ysoki Sejm uchwalić raczy:
Z uwagi na przypadającą w b. r. W ielk a­
noc w dniu 31 m arca Sejm w zyw a Rząd do
w ypłacenia pob orów
funkcjonarjuszom pań.stwowym na miesiąc kw iecień w yjątkow o naj­
później w dniu 27 marca b. r.
W arszawa, dnia 15 m arca 1929 r.
W ydziału w sprawie zmiany statutu, 5. sprawy
bieżące, 6. w nioski i interpelacje. Ze względu
na bardzo ważne kwestje, jak jubileusz, letni­
sko »Znicza«, pew ne ważne spraw y natury sa­
m opom ocow ej etc., obecn ość w szystkich człon ­
ków »Znicza« jest konieczna. — W y d z i a ł .
— Pożar w Skoczowie. Dnia 19. b. m. ok.
godz, 3-ciej w ybuchł pożar w murowanym bu­
dynku gospodarza A ntoniego Dudy w S k oczo­
wie, 1. d. 156, który zniszczył cały dach budyn­
ku oraz na strychu znajdujące się drobne
przedm ioty. Przypuszczalna .szkoda, w yrządzo­
na przez pożar, wynosi ok oło 15.000 zł. Spa­
lony budynek był ubezpieczony w T ow arzy ­
stwie »Port« w W arszaw ie na kw otę 900 d o ­
larów, zaś inwentarz dom ow y w T ow a rzy ­
stwie Silesia w Bielsku na kw otę 3000 zł. Jak
dotych czasow e dochodzenia w ykazały, p ow ­
stał pożar praw dopodobnie w skutek nieostro­
żnego obchodzenia się z ogniem lub przez przy­
padek.
— Wynik wyborów gminnych w Grodzi­
szczu. W ub. niedzielę od by ły się w G rodzi­
szczu w y bory do zastępstwa gminnego. Mimo
w ytężonej agitacji czeskiej Polacy odnieśli zu­
pełnie zw ycięstw o, zyskując z ogólnej liczby
15 mandatów jedenaście (dotychczas tylko 8).
Czesi musieli się zadow olić czterem i manda­
tami.
— Wiec robotniczy w Bielsku odbył się w
sali Domu P olskiego w dniu 7. b. m. z udziałem
— Walne Zgromadzenie Macierzy Szkolnej delegatów Zarządu G łów nego Związku Zaw.
Ks, Ciesz, odbędzie się w niedzielę, 24. b. m. o przem. w łókienniczego »Praca-Polska« w Ł o ­
dzi pp. b. posła Karola Chądzyńskiego i sek re­
g. 10, przed poł. w sali Dom u Naród, Porządek
tarza Kierzynkow.skiego. Po przem ówieniach
dzienny: 1. Zagajenie. 2. W y b ó r Prezydjum.
3. M ow y reprezentacyjne i odczytanie telegra­ wyżej w ym ienionych delegatów zabierali głos
mów. 4. R eferat p. dyr. Stem lera Józefa z W a r­ w dyskusji pp. W ładysław Konior, Kuś, red.
szawy na temat: »Inteligencja a potrzeby i za­ E. Zajączek, Barcik W ładysław i inni.
— Bielska kronika policyjna. J. A lfred z
dania pracy sp ołeczn o-ośw iatow ej«. 5. W e ry ­
Bielska,
kilkakrotnie karany, został przytrzy­
fikacja protokołu. 6. U tw orzenie spółdzielni
rob ót k ob iecych w Bielsku. 7. Sprawozdanie many za kradzież garnca, w artości 50 zł, na
Zarządu G łów n ego z czynności za rok 1928. szkodę fy Eichorn. — W . W ładysław został
8. Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej. 9. W y b o ­ doniesiony do sądu za kradzież, popełnioną w
firmie K arol Jankowski. Skradziony towar ory: a) 7 człon k ów Zarządu G łów nego, b) 5
blicza poszkodow any na 400 zł.
człon k ów
Komisji Rew izyjnej.
10. W nioski
Kół. 11. Życzenia.
Aresztowanie złodzieja. Dnia 19. b. m.
— Kto zamierza szczędzić oświetlenia, fał­
aresztow ał komisarjat Policji w Cieszynie L e­
ona Brunwalda, ur. w Bartow icach, pow . Fry- szywie oszczędza, gdyż dobre, jasne światło
(40)
dek, Czecho,słowac;a,
ostatnio
zamieszk. w jest źródłem wydajnej pracy,
hotelu »A ustria« w Cieszynie, karanego za
kradzieże, wyznania m ojżeszow ego, z zawodu
-fofngrąfa. jąko no.sz,,]uk.iwaĄggQ,z» kradzież Przy­
—
Usiłowane morderstwo-samobójstwo.
b orów fotograficznych na szkodę sw ego b. ch le­ Niejaki Józef Barabasz z C ieciny usiłował za­
bod a w cy W ojciech a Pilarczyka z Szarleja, d o­ m ordow ać dwom a wystrzałam i z rew olw eru
konaną w dniu 6 kwietnia 1928 r. Brunwald
Emilję Dziedzic,
raniąc ją niebezpiecznie w
jest ponadto silnie podejrzany o popełnienie
sz y ję . Po dokonaniu m orderstwa odebrał sobie
kradzieży w dniu 11— 12 marca 1929 r. na sz k o ­ Barabasz życie również wystrzałem z rew ol­
dę montera Fluecka z Szwajcarji, obecnie zam, weru. D ziedziców nę przew ieziono w stanie
w hotelu »A ustria« w Cieszynie. F lueckow i groźnym do szpitala w Białej. T ło tragedji: za­
skradzono z zamkniętej walizki, znajdującej wiedziona m iłość.
się wzam kniętym pokoju, 420 zł gotów ki i
— Zjazd powiatowy Stronnictwa Narodo­
złoty zegarek na rękę z czarnym rzem ykiem, wego w Żywcu. W ubiegłą niedzielę Żywiec
w artości 200 zł.
by ł świadkiem wspaniałej manifestacji narodo­
— Z Tow. Teatru Polskiego w Cieszynie, wej z okazji zjazdu pow iatow ego Stronnictwa
Przedstaw ienie op ery »Tannhauser«, które nie N arodow ego, który od by ł się w dużej .sali M a­
odbyło ,się z pow odu zachorow ania p. Remina gistratu miasta Żywca.
w piątek, 15 b. m., odbędzie się we wtorek, d.
W zjeździe w zięło udział ok o ło 300 dele­
26, b, m, punktualnie o godz. 7. wieczorem, W
gatów, reprezentujących nieomal wszystkie
czasie uwertury nikt na w idow nię nie będzie
gminy powiatu żyw ieck iego i okręgu sądow ego
w puszczony. W przedstawieniu bierze udział Sucha.
145 osób. Bilety z daty 15 m arca są ważne. Kasa
Do licznie zebranych przem ów ił w icep re­
teatralna za zakupione bilety na dzień 15. b. m.
zes Zarządu Pow iatow ego b. poseł M aciej
zw raca na żądanie pieniądze tylko do piątku,
Fijak z Pietrzykow ie, którego przez aklamację
22 b. m. — W piątek, dnia 5 kwietnia odegra
w ybrano przew odniczącym zjazdu, Do prezy­
T eatr K atow icki kom edję M ichała Bałuckiego
djum pow ołan o: Błażeja Świerkosza (Strysza­
»Piękna żon ka«. — W piątek, dnia 12 kw iet­
wa), na zastępcę przew odniczącego A lojzego
nia opera K atow icka w ystaw i w Cieszynie o p e­
Gardasia (O czków ), na sekretarza oraz na ła­
rę narodow ą w 5 aktach (7 obrazach) Tadeusza
w
ników Jana Kusia (Ujsoły), Jana Migdała
Jotey k i »Zygm unt A ugust«. D ekoracje do tej
(R ybarzow ice), Józefa Tarnawę (w Ł odygow i­
opery w y p ożyczy Cieszynow i T ow . Teatru
cach), A dolfa Duraja (Leśna), Jana Lacha (ZaP olskiego w Bielsku.
błocie), Józefa Harężlaka (Rychwałd).
— Osobiste. Na U niw ersytecie Poznańskim
Następnie odczytano i przyjęto p rotok ół z
uzyskał dyplom inżyniera agronomji z postę­
pem celującym p. Emil C h roboczek, w y ch ow a­ ostatniego zjazdu pow iatow ego i na w niosek re ­
nek orłow sk iego gimnazjum, rodem z D zieć- daktora E. Zajączka u czczon o przez pow stanie
pam ięć ś. p. Jana Barabasza z Zadziela, M i­
m orow ic.
— Nadzwyczajne Walne Zebranie »Znicza« chała K urow skiego z Rajczy, Fr. P iotrow skie­
odbędzie się dnia 28. marca o godz. 10-tej (dru­ go z Pietrzykow ie.
Poczem udzielił przew odn iczący głosu p.
gi termin 10.30) w sali Domu N arodow ego w
Cieszynie z następującym porządkiem
dzien­ K azim ierzowi Jasińskiemu z Krakowa, sekreta­
nym: 1. odczytanie protokołu, 2. uzupełniające rzow i w ojew ódzkiem u Stronnictwa N arodow e­
w ybory, 3. sprawozdanie W ydziału, 4. wnioski go, k tóry w doskonale ujętym referacie zobra-
W IA D O M O Ś C I B I E Ż Ą C E .
Na wiosnę!
U
Pierw szo rzędn a b ielizn a m ęska i nowości w krawatkach w łasnego wyrobu. Przed nia galanteria
skórzana. P araso le i lask i, kam izelki w ełniane
i Pu llo very. Bogaty w ybór! N ajniższe ceny konkurencyjne!
181
w W
W
W
*
■
Jan Prochaska
w
H iiiiiiiim iU B iiiu n ia iim
| lako p iu tti na kuięta wielkanocne {
• polecam y praktyczne elektryczne przy• rządy dla gospodarstwa dom ow ego, jako
to:
J Serwisy
na kawę
205.— zł
• Serw icy
na herbatę
190.— zł
O M aszynki do wypiekania chleba
29.— zł
2 Żelazka do prasowania
37.— zł
• Poduszki elektr. do ogrzewania 24.50 zł
Także w szelkie inne przyrządy dla gospodarstwa dom ow ego są stale na składzie i
J sprzedajem y takow e naszym odbiorcom
•
prądu na raty.
•
O dw iedzajcie nasz lokal sprzedaży
•
•
S
|
{
8
•
•
£
•
•
§
J
f
Elektrowni Bielsko-Biała
BIELSKO, UL. B A T O R E G O 13a.
• Tel, 1278 i 1696.
Tel. 1278 i 1696.
S
Otwarte od 8— 12 i 2— 6.
•
•
f
•
„Kaisera karmelki“ piersiowe
Z 3 JODŁAMI
Przez 40 lat w ypróbow an y niezawodnie skut,
kujący preparat!
Znakomity środa ocOronny organów oddechowych.
Zarazem jest to środek, w ytw arzający krew i
pobudzający apetyt. Praw dziw e tylk o z marką
ochronną
D o nabycia we wszyst. aptekach i drogerjach.
zow ał obecną sytuację Polski oraz om ów ił
sprawy budżetu i projektow anego zamachu sanatorów na konstytucję i podstaw ow e czynni­
ki w olności obyw atelskiej w państwie polskiem.
Drugim zkolei m ów cą był red. E. Zajączek
z Bielska, który złożył .sprawozdanie z działal­
ności Zarządu P ow iatow ego i om ów ił ob ow ią ­
zki m ężów zaufania Stronnictwa, Zarządów
K ó ł i działaczy narodow ych.
G orącą zachętą do pracy społecznej, poli­
tycznej i gospodarczej zgodnie z programem
narodow ym zakończył .prelegent sw oje prze­
mówienie.
Zkolei porządku dziennego przeprow ad zo­
no w ybory do Zarządu P ow iatow ego na rok
najbliższy, do którego w eszli: Kuś Piotr (Ry­
cerka), Sew era Jan (Łękawica), M arek Michał,
b. poseł (Ł odygow ice), Bugajski (Bystra), J ó ­
zef M row ieć (Ł odygow ice), Jasek Jan (Lipowa),
Ternawa Józef (Łodygow ice), M aciej Fijak
(Pietrzykow ice, Jeleśnia), Ślusarkówna Olga
(Pewel W ielka), Cygoń Ignacy (M oszczenica).
W y b o ry przeprow adzono
drogą jednomyślnej
uchwały.
W obszernej dyskusji zabierał głos cały
szereg m ów ców , a w ięc: M rózek
Stefan
(Okrajnik), Hupczak (K oczurów ), Kudzia W o j­
ciech (Sporysz), Barcik W ładysław i M rózek
Józef (Łękawica), Kajder Józef (Żywiec), oraz
pp. Kazimierz Jasiński i Edward Zajączek.
Na zakończenie obrad zostały uchwalone
rezolucje, w których zjazd domaga się, oszczę­
dnej gospodarki budżetow ej, wyrażając pełne
zaufanie posłom ze Stronnictwa N arodow ego,
w zyw ając tychże do dalszej walki o praw o­
rządność w Polsce. W dalszych rezolucjach
zjazd w ypow iada się w sprawie ustawy, zabez­
pieczającej starość robotnikom , uruchomienia
warsztatów pracy i w zyw a Rząd do popierania
rolnictwa.
Na zakończenie przem ów ił przew odniczący
zjazdu ,dziękując m ów com oraz delegatom za
poniesione w związku ze zjazdem trudy.
Nadmienić jeszcze należy, że zjazd witali
Pyclik Fr. z Bielska w imieniu Związku M eta­
low ców »P'raca Polska« w Bielsku, Józef Kaj­
der imieniem ZZP. Budowlanych »Praca-Polska« w Żywcu, Karol W alaszek z ramienia Za­
rządu G łów nego N arodow ego Związku R o b o ­
tniczego im. ks. Stanisława Stojałow skiego w
Bielsku i K. Jasiński im. Rady W ojew ódzkiej
Stronnictwa N arodow ego w K rakow ie.
Na wiosnę!
Materje jed w ab n e. Dwieście kolorów Crepe d e
chiny! Crepe! Satin! Crepe G eorgette! Mongoł!
. .
. .
.
.
Pierw szo rzędn e m aterje w ełniane o b aw ełn ian e.
Najtańsze, ceny k o n k u ren cyjn e!!
■
he
Bielsko, Jagiellońska 1-3.
m im iif iiiiin iiiiiiiii
Str. 4.
Nr. 35.
W IO SN A!!
W IO SN A!!
Fabryczny Skład
sukna, kamgarnu i oryg. angielsk. szewiotu
W O JC IE C H K O ŁO D ZIEJ,
Biała, ul. 11-go Listopada 1. 21, tel. 2221.
Wielki wybór resztek po bardzo przystępnych
cenach.
W IO SN A!!
W IO SN A!!
R
O
W
E
R
G dy po mozolnej pracy zm ęczony
w raca on dc domu, nich mu dom jego
będzie przyjem nym zakątkiem sprag­
nionego
w ypoczyn ku !
W zorow a
czystość — to najlepsze św iadectw o
dla gospodyni dom u: jej dzielność
i pracow itość da się ocenić choćby
według ilości spotrzebow anego przez
nią mydła, na którem nie powinno
się nigdy oszczęd zać!
Bo kawałek
słynnego i w yśm ienitego m ydła „K ol­
łontay” znak ochronny „pralka” za
parę zaledwie groszy iuż nabyć
można.
Mydło „K olłontay” czy ści
w szystko prędko i gruntownie, a jego
subtelny aromat podoba się najw y­
bredniejszym
gospodyniom
domu.
Wielki w y b ór poszczególnych nieopakow anych kaw ałków, a mianow ice od 125 gr do 2 kg ułatwia zakup.
Y
„ iH C T O R I A ”
in n e — p ie rw s z o r z ę d n e m a rk i
Maszyny do
szycia
z długoletnią gwarancją
G r a m o f o n y
krajowe i zagraniczne
Płyty gram ofonow e
najnowsze nagrania
p o le c a n a d o g o d n y e h w a r u n k a c h
Władysław Strzałkow/ski
B iesko — Zam kowa 2
EBECOSpotka i opr. por., KBIOWICE, ulica 3-go łaja 34.
TYSIĄ CE SZOFERÓW ukończyło najlepsze w P o l­
sce Kursy Szolerskie Z. Józefow icza w Krakowie,
ul. Florjańska 28. Dla zam iejscowych mieszkania.
W pisy codzinnnie. — Prawo jazdy zapewnione.
Zastępca na Śląsk Cieszyński: E. Mandel, Cieszyn, ul. Niemiecka 22.
Z łoty medal na W ystaw ie w K atow icach 1927.
WODA
W YRO BY
BA\IQZ9i VA\
L 4 ZSDBALL6GOA
Wr
*§§
DRALLEoo
Kompletne ogrodzenia siatkowe
budynków , ogrodów i t. p., bram y i bramki
w jazdow e, od zw ykłych do najozdobniejszych.
T. GÓRNY, Fabryka siatek drucianych,
Żywiec, Pietrzykowice.
Uprawne pole
w pięknem, i korzystnem położeniu, graniczące
z parkiem i bitą drogą, w w ym iarze 8.600 nr,
nadające się bardzo dobrze jako plac budow la­
ny, w Cieszynie, zaraz do sprzedania. — W ia ­
dom ość w Granhotelu
(dawniej »Austrja«).
PERFUMY
DRAU EGO,
rozpowszechnione
B £ Z AL K O M OL O
na całej kufi ziemskiej. \D0ALL£GOA
w
Agenci
Ś w ią t e c z n a s p r z e d a ż
do sprzedaży narzędzi rolniczych za w ysoką
prowizją poszukiwani. — Zgłoszenia: Zakłady
szkła,
porcelany,
lamp,
luster i obrazów
najtaniej u
HUGONA BUDILA, szklarza w Białej,
rolnicze, Lwów, skrytka pocztow a 174.
ul. G łów na 1. 30.
Tania sprzedaż wielkanocna
iuż się rozpoczęła!
SUKNIE TRYKOTOW E.
KAMIZELKI.
PULLOVERY.
ŻAKIETY.
RĘKAWICZKI.
POŃCZOCHY.
BIELIZNA DAM SKA.
D L A DZIECI:
Sukienki z kashy
zgrabne, wszystkie w ielkości
Sukienki z materjału
ładne fasony
Coverccatowe płaszczyki
z la materji od
Marynarskie płaszczyki
z dobrego kamgarnu
Płaszczyki angielskie
z całą podszew ką
Dziecięce fartuszki
z kretonu, klotu i lustru od
Kć
55.
Kć
68.—
K ć 115.—
K ć 140.—
Kć
75.—
K ć 12.80
Jesteśm y tani i dobrzy,
w ybór je st w ielki odw iedźcie nas.
Zgrabny płaszcz wiosenny
z materji ang, lub cov ercotu
Wspaniały płaszcz angielski
z całą podszewką
Prima covercotowy płaszcz
Elegancki płaszcz wiosenny
z podw. kamgarnu, z całą pocfsz.
Trenchcoat z podszewką
do przepinania
Modny płaszcz z kashy
Suknie z rypsu
cudne fasony
Eleganckie suknie
z wełnianej georgetty
Suknie kloszowe
Suknie z kashy
nadzwyczaj zgrabne fasony
Kć 180.—
KAPELUSZE DAMSKIE I
K ć 275.—
K ć 320.—
Kć 430.—
DZIECINNE
najmodniejsze fasony, z pierwszorzędnej
słomki od Kć 36.—
K ć 455.—
Kć 195.—
K ć 175.—
K ć 290.—
K ć 320.—
K ć 165.—
CENY KONKURENCYJNE.
Większą część wymienionego towaru
można obejrzeć
w oknach wystawowych.
BLUZKI:
Imitacja surowego jedwabiu
bez rękaw ów
Imitacja z surowego jedwabiu
z rękawam i
Prima bluzki z sur. jedwabiu
Bluzki z jedwabiu do prania
białe, wszystkie w ielkości
Bluzki z crep.-mongol
nadzwyczaj tanie
Bluzki z crep de chiny
we w szystkich kolorach
Fartuchy damskie
z kretonu, klotu i lustru od
TEXTILIA
K ć 20.—
Kć
Kć
28.—
78.—
K ć 115
K ć 155.—
K ć 180.—
K ć 26.—
Cz. Cieszyn.
Wydaw -a: »ŚIąsko-M atopolskie Tow. W ydaw nicze«. — Za Redakcję i Wydawn. odpowiada: red. Józef Biegański w Cieszynie. — Drukarnia .D zied zictw a, w Cieszynie.