G reen w ay Izera Green w ay Izera G reen w ay

www.greenway-jizera.cz
Most, który nas łączy
Most mezi regiony a zeměmi
Greenway Izera
JIZERSKÉ HORY
GÓRY IZERSKIE
Euroregionální cyklotrasa ER-9 Greenway Jizera (dále
jen GWJ) začíná v Jizerských horách, v nichž jsou četné turistické cíle, dobře dostupné sítí značených pěších
i cyklistických tras. Na polské straně leží např. Hala Izerska s turistickou Chatkou Górzystów, na české Jizerka,
Smrk (1124 m n. m.) s rozhlednou a pramenem Jizery.
Jizerské hory jsou turistickým rájem v létě, ale i v zimě,
kdy se desítky kilometrů cyklotras promění v dobře upravené běžecké stopy.
Euroregionalny Szlak Rowerowy ER-9 Greenway Izera zaczyna
się w Górach Izerskich. Znajdziemy tu wiele ciekawych dla
turysty miejsc oraz dobrze dostępną sieć oznakowanych szlaków
pieszych i rowerowych. Po polskiej stronie leży np. Hala Izerska
ze schroniskiem Chatka Górzystów, po czeskiej Jizerka, Smrk
(1124 m n.p.m.) z wieżą widokową i źródłem Izery. Góry Izerskie
to raj dla turystów – i to zarówno w lecie, jak i w zimie, kiedy
dziesiątki kilometrów szlaków rowerowych zmieniają się
w dobrze przygotowane narciarskie trasy biegowe.
Trasa GWJ prochází osadou Jizerka a pak klesá podle Jizery do Martinského údolí. Těmito místy vedla již v dávných
dobách zemská stezka, která spojovala Slezsko a Čechy.
Pod harrachovskou osadou Mýtiny je možnost odbočit
z GWJ na sever a poznat jeden region v sousední zemi.
U Jakuszyc, poblíž státní hranice, leží Przelęcz Szklarska
(886 m n. m.) – nejvyšší bod, který je mezníkem mezi Jizerskými horami a Krkonošemi a současně rozvodím Jizery, jejíž vody končí v Severním moři, a Odry, která teče
do Baltského moře. Odtud vedou na obě strany dlouhé
sjezdy, po kterých lze ke zpáteční cestě použít vlaku.
Trasa GWI prowadzi przez wioskę Jizerka, następnie wzdłuż Izery
opada w dolinę Martinské údolí. W dawnych czasach prowadził
tędy szlak łączący Śląsk z Czechami. Poniżej leżącego na terenie
Harrachova osiedla Mýtiny można odbić z GWI na północ i zapoznać
się z jednym z regionów Polski. Jakuszyce, leżące na granicy
państwowej, znajdują się zarazem na Przełęczy Szklarskiej
(886 m n.p.m.), będącej ich najwyższym punktem, granicą między
Górami Izerskimi a Karkonoszami i jednocześnie wododziałem
między Izerą, której wody wpadają do Łaby a następnie do Morza
Północnego oraz Odry wpadającej do Bałtyku. W obie strony –
polską i czeską – prowadzą stąd długie zjazdy, od niedawna zaś
w drodze powrotnej skorzystać można z pociągu.
Rašeliniště Jizery
Naše tipy:
Použití vlaku na trati Tanvald – Harrachov – Jakuszyce uspoří 200–400 výškových metrů.
Z polského Orle lze použít CYKLOSTEZKU JÁRY
CIMRMANA aneb na kole okolo Liptákova.
Další informace: www.jizerky.cz
www.szklarskaporeba.pl
Nasze propozycje:
Korzystając z pociągu na trasie Tanvald – Harrachov – Jakuszyce
można oszczędzić sobie 200–400 metrów podjazdu.
Spod schroniska Orle wyruszyć można „Ścieżką Járy Cimrmana,
czyli na rowerze wokół Liptákova” („Cyklostezka Járy Cimrmana
aneb na kole okolo Liptákova“).
Rozhledna Smrk
Więcej informacji: www.jizerky.cz, www.szklarskaporeba.pl
JELENOHORSKÁ KOTLINA
KOTLINA JELENIOGÓRSKA
Od Polany Jakuszycké, kudy vede Krkonošská euroregionální cyklotrasa (ER-2 „Liczyrzepa“), se nabízí
síť cyklotras oblastí polských Jizerských hor, kde
trasy mají jen menší převýšení, ale nabízejí krásná
panoramata. Doporučená trasa pokračuje Dolinou
Kamiennej do Szklarské Poręby, která je přímo cyklistickou metropolí – v jejím okolí vede 19 cyklotras.
Pak ER-2 traverzuje pod polskou částí Krkonošského národního parku až k městu Jelenia Góra, jež
vzniklo před devíti stoletími a pro cenné památky,
horká vřídla a krásné okolí získalo přezdívku Perla
Krkonoš. Pak už se lze napojit na euroregionální
cyklotrasu „Dolina Bobru“ (ER-6) vedoucí z Jelenohorské kotliny jedním z blízkých přírodních parků
– Park Krajobrazowy Doliny Bobru.
Z Polany Jakuszyckiej, przez którą przechodzi Euroregionalny Szlak
Rowerowy ER-2 „Liczyrzepa“, wiele szlaków rowerowych prowadzi
po polskich Górach Izerskich. Są tu małe różnice wysokości i piękne
widoki. Polecana trasa prowadzi Doliną Kamiennej do Szklarskiej
Poręby, która jest prawdziwą rowerową metropolią – w okolicy
miasta jest aż 19 szlaków rowerowych. Następnie ER-2 wiedzie
trawersem poniżej Karkonoskiego Parku Narodowego aż do Jeleniej
Góry. Miasto powstało przed 900 laty, a wspaniałe zabytki, gorące
źródła i malownicze położenie sprawiło, że nazwano je Perłą
Karkonoszy. Później wjechać można na kolejny euroregionalny szlak
– „Dolina Bobru“ (ER-6) prowadzący z Kotliny Jeleniogórskiej przez
Park Krajobrazowy Doliny Bobru.
Rozhledna Štěpánka
Nasze propozycje:
Korzystając z pociągu na trasie Jelenia Góra – Szklarska Poręba –
Jakuszyce zyskać można 500 metrów, co umożliwia długie zjazdy.
Náš tip:
Použitím vlaku na trati Jelenia Góra – Szklarska
Poręba – Jakuszyce lze získat téměř 500 výškových
metrů, což umožňuje dlouhé sjezdy.
Więcej informacji: www.jeleniagora.pl, www.szklarskaporeba.pl
KARKONOSZE
Další informace: www.jeleniagora.pl
www.szklarskaporeba.pl
Jelenia Góra
W części Harrachova zwanej Mýto (nazwa ta potwierdza istnienie
w tym rejonie szlaku handlowego) trasa GWI przechodzi z Gór
Izerskich w będące najwyższymi górami Czech Karkonosze. Mają
wysokogórski charakter i bardzo różnorodną przyrodę z kotłami
lodowcowymi o stromych ścianach i rozległymi górskimi łąkami,
skalistymi grzbietami i malowniczymi dolinkami usianymi
drewnianymi domami zrębowymi.
KRKONOŠE
Trasa GWJ se od Jizerských hor obrací ke Krkonoším
v osadě Mýto, jejíž název také potvrzuje existenci dávné spojovací obchodní cesty. Krkonoše jsou nejvyšší
české hory, mají vysokohorský ráz a velmi pestrou přírodu se strmými ledovcovými kary i rozlehlými horskými loukami, skalnatými hřebeny i malebnými údolíčky
s roubenými domky.
Za starým kamenným mostem přes Jizeru v Mýtě sleduje
doporučená trasa starou cestu, zvanou Planýrka, stoupající západním okrajem Krkonoš do typické horské obce
Paseky nad Jizerou. Ta byla vždy ryze česká, podobně jako
další obec na naší trase – Vysoké nad Jizerou. Zde začínají pozoruhodné výhledy na centrální hřeben Krkonoš.
Pak se trasa kolem Roprachtic (rozhledna, výhledy) vrací
zpět k Jizeře v osadě Loukov (obec Háje nad Jizerou), kde
je zajímavé Muzeum techniky. Zde už začíná Český ráj.
Naše tipy:
K nástupům na cyklistické výlety lze od června do září
použít 6 tras krkonošských cyklobusů.
Nástup do výše 1021 m n. m. na dlouhé krkonošské
sjezdy lze uskutečnit lanovkou z Harrachova na Čertovu
horu (přeprava kol zdarma).
Za starym kamiennym mostem na Izerze w Mýcie zalecana trasa
wiedzie po starej drodze nazywanej „Planýrka“, prowadzącej
pod górę zachodnim skrajem Karkonoszy do typowo górskiej wsi
Paseky nad Jizerou. Od zawsze była ona czysto czeska, podobnie
jak kolejna wieś na naszej trasie – Vysoké nad Jizerou. Tu
zaczynają się wspaniałe widoki na środkowy grzbiet Karkonoszy.
Następnie trasa prowadzi koło Roprachtic (wieża widokowa,
piękne widoki) i z powrotem w stronę rzeki w wiosce Loukov
(gmina Háje nad Jizerou), gdzie znajduje się ciekawe Muzeum
Techniki. Tu zaczyna się już kraina zwana Czeskim Rajem.
Mumlavský vodopád
Nasze propozycje:
Od czerwca do września korzystać można z przewożących
rowery cyklobusów, które kursują po 6 trasach na terenie
Karkonoszy.
Na wysokość 1021 m n.p.m. wjechać można kolejką linową
z Harrachova na Čertovą Horę (przewóz rowerów gratis) – czeka
nas wspaniały zjazd w dół.
Stará škola, Paseky n. J.
Więcej informacji: www.krkonose.eu, www.kpnmab.pl
CZESKI RAJ – PÓŁNOC
Další informace: www.krkonose.eu
www.kpnmab.pl
Od zbiegu Izery z Izerką, która zasila Izerę wodami z zachodnich
Karkonoszy, rzeka wpływa na teren pagórkowatej krainy
o bogactwie pięknych widoków, pełnej głębokich dolin, skarbów
przyrody, ciekawostek technicznych i obiektów budownictwa
ludowego. GWI prowadzi wzdłuż rzeki, oprócz odcinka koło
Semil, gdzie rzeka przedziera się przez głęboki kanion ze Ścieżką
Riegera (Riegrova stezka) przeznaczoną tylko dla pieszych. Nad
prawym brzegiem Izery leżą dolomitowe jaskinie (Bozkovské
dolomitové jeskyně), nad lewym wznosi się strzegący Czeskiego
Raju szczyt Kozákov. Z Podspálova, gdzie rzeka jest dostępna dla
wodniaków, GWI prowadzi, znów wzdłuż rzeki, przez Železný Brod
– miasto szkła i architektury ludowej. Przepływając przez nasunięcie
łużyckie (Lužický zlom), rzeka jeszcze meandruje; koło Malej Skály
płynie już przez teren piaskowcowych „skalnych miast“ Czeskiego
Raju. Tuż nad rzeką wznosi się skalna ściana Panteonu (Vranov),
na lewym brzegu naprzeciwko maloskalskiej Drábovny widać już
wspaniałe Suché Skály, dalej leży obszar Sokola, skalnego labiryntu
Chléviště – Kalich. Koło wsi Rakousy Izera po raz ostatni zmienia swój
bieg dwoma potężnymi łukami i poniżej skalnych miast Betlémské
Skály i Klokočské Skály zbliża się do Turnova, gdzie znajduje bardziej
otwarte i wypłaszczone tereny.
ČESKÝ RÁJ – SEVER
Od soutoku Jizery s Jizerkou, která přivádí vodu ze západních Krkonoš, obrací řeka svůj tok do kopcovitého
kraje dalekých rozhledů a hlubokých údolí, přírodních
i technických zajímavostí a lidové architektury. GWJ
sleduje řeku až na úsek pod Semily, kde se řeka prodírá hlubokým kaňonem s Riegrovou stezkou (atraktivní stezka pouze pro pěší). Nad pravým břehem leží
Bozkovské dolomitové jeskyně, nad levým břehem se
vypíná strážná hora Českého ráje – Kozákov. Z Podspálova, odkud je řeka splavná pro vodáky, sleduje
GWJ opět Jizeru přes Železný Brod – město skla
a lidové architektury. Pásmem Lužického zlomu se
řeka ještě klikatí, u Malé Skály již protéká oblastí
českorajských pískovcových skalních oblastí. Přímo
od řeky se tyčí skalní stěna Pantheonu (Vranov),
na levém břehu oproti maloskalské Drábovně je
vidět úchvatné Suché skály, dále leží oblast Sokola,
skalního bludiště Chléviště – Kalich. Jizera u Rakous naposledy odklání svůj tok dvěma mocnými
oblouky a pod Betlémskými a Klokočskými skalami
se blíží k Turnovu s jeho otevřenější nivou.
Peřimovský most
Galerie na Riegrově stezce
Nasze propozycje:
Ścieżka Riegera przez kanion Izery (tylko dla pieszych!, rowery
zostawić można w Podspálovie).
Spływ Izerą na odcinku Malá Skála (wypożyczalnia sprzętu
wodniackiego) – wieś Dolánky u Turnova.
Naše tipy:
Riegrova stezka kaňonem Jizery (pěší!, kola možno odložit v Podspálově).
Splutí Jizery v úseku Malá Skála (půjčovny lodí) –
Dolánky u Turnova.
Więcej informacji: www.cesky-raj.info
CZESKI RAJ – POŁUDNIE
Další informace: www.cesky-raj.info
Chléviště
Pod bogatym w dziedzictwo kultury oraz znanym z kamieni
szlachetnych i produkcji biżuterii Turnovem, zwanym sercem
Czeskiego Raju, Izera zaczyna meandrować swobodniej. Nad jej
prawym brzegiem wznosi się zamek Hrubý Rohozec, nieopodal
leży Sychrov. Po lewej stronie rzeki znajdują się najbardziej znane
„skalne miasta“ – Hruboskalsko, Příhrazské Skály, Drábské
Světničky oraz Mužský – bazaltowy szczyt, z którego rozciągają
się panoramiczne widoki. Koło miasteczka Mnichovo Hradiště
Izera opuszcza rejon piaskowcowej płyty i meandruje przez
region wokół miasta Mladá Boleslav, zwany Mladoboleslavsko.
Krajobraz zmienia się w łagodnie pofalowany, a w południowej
części równinny. Mladoboleslavsko ma wiele ciekawych dla
turysty miejsc, których nie wolno ominąć. W samym mieście,
szczycącym się ponad tysiącletnią tradycją, a przez ostatnich sto
lat ściśle związanym z przemysłem motoryzacyjnym, znajdziemy
skarby architektury oraz ciekawe Muzeum ŠkodaAuto. Wzdłuż
rzeki, czyli tędy, którędy prowadzi GWI, leży też wiele innych
atrakcji – zamków, pałaców, ruin i obiektów sakralnych (pałac
Mnichovo Hradiště, Zvířetice, Michalovická Putna, Loreta
w Kosmonosach). Prawie wszystkie te obiekty znajdują się
na szlaku rowerowym prowadzącym wzdłuż Izery. Na południu
Mladoboleslavsko graniczy z regionem zwanym Polabí.
ČESKÝ RÁJ – JIH
U Turnova – srdce Českého ráje s řadou pamětihodností nejen z oborů kamenářství a šperkařství – začíná Jizera volněji meandrovat. Nad pravým břehem se
tyčí hrad Hrubý Rohozec, opodál leží Sychrov. Na levé
straně toku jsou nejznámější skalní města – Hruboskalsko, Příhrazské skály, Drábské světničky a také
Mužský – čedičový vrchol s kruhovým rozhledem.
U Mnichova Hradiště opouští tok Jizery oblast pískovcových ker a meandruje Mladoboleslavskem. Krajina
se mění na mírně zvlněnou a v jižní části oblasti na rovinatou. Mladoboleslavsko má řadu turistických cílů,
které nelze opominout. Ve městě, starém více než tisíc
let a posledních sto let úzce spjatém s automobilovým
průmyslem, najdete architektonické skvosty i zajímavé
ŠkodaAuto Muzeum. Podél toku řeky, kudy jde i GWJ, leží
i řada dalších hradů, zámků, zřícenin a církevních staveb
(zámek Mnichovo Hradiště, Zvířetice, Michalovická putna,
Loreta v Kosmonosích). Tyto cíle leží vesměs na cyklotrase
podél Jizery. Na jihu pak pozvolna navazuje Polabí.
Kostel Panny Marie, Mohelnice
Loreta, Kosmonosy
Naše tipy:
K návštěvě českorajských skalních měst použít linek Letních turistických autobusů (s přepravou kol).
Dva ze tří regionálních pivovarů leží při GWJ – buď můžete vidět i jejich výrobu piva, nebo navštívit jejich pivovarskou restauraci.
Nasze propozycje:
Żeby odwiedzić leżące w Czeskim Raju skalne miasta,
skorzystać można z linii letnich autobusów turystycznych
(dostosowanych do przewozu rowerów).
Dwa z trzech regionalnych browarów leżą przy GWI – można
odwiedzić browarową restaurację a także zwiedzić sam browar
i zobaczyć, jak powstaje piwo.
Další informace: www.cesky-raj.info
Więcej informacji: www.cesky-raj.info
POLABÍ
POLABÍ
Jak se tok řeky vzdaluje od Mladé Boleslavi, terén se
otevírá do kraje, který je příznivý cyklistům. Mírně
zvlněná krajina je vhodným prostředím pro rodinné
výlety. První pozoruhodností je zámek v Benátkách
nad Jizerou (komplex se sochařskou výzdobou M. B.
Brauna, muzejní expozice a sbírka předmětů australských domorodců, muzeum hraček). Na levém břehu
Jizery je Jabkenická obora (Památník Bedřicha Smetany) s četnými rybníky, Loučeň (zámek s expozicemi a spoustou doplňkových aktivit) a dále tiché lesy
v oblasti bývalého vojenského prostoru Milovice.
Na pravém břehu při dolním toku Jizery se lesy
prostírají až ke starobylému dvojměstí Brandýs nad
Labem – Stará Boleslav (zámek „tří císařů“, kostel sv. Kosmy a Damiána – zavraždění sv. Václava
r. 929). Koupání nabízejí Proboštská jezera, pískovny u Lhoty a Mlékojed ve směru na Neratovice.
U soutoku Jizery a Labe, kde se naše trasa kříží
s Labskou cyklostezkou, leží Káraný s úpravnou
pitné vody pro Prahu. Zajímavé Lázně Toušeň jsou
na druhém břehu Labe, kam lze přejet po lávce pro
pěší a pokračovat dále ku Praze. Pak se naše trasa
dotýká obcí Zápy, Radonice a kolem Vinořského
parku přichází na SV okraj metropole – Prahy s bohatou nabídkou zajímavých cílů.
Im bardziej Izera oddala się od miasta Mladá Boleslav, tym
bardziej krajobraz się otwiera i staje przychylny turystom.
Łagodnie pofałdowana kraina nadaje się do rodzinnych
wycieczek. Pierwsze ciekawe miejsce to pałac w mieście Benátky
nad Izerą (kompleks z dekoracjami rzeźbiarskimi autorstwa M. B.
Brauna, ekspozycje muzealne i zbiory przedmiotów Aborygenów,
muzeum zabawek). Na lewym brzegu Izery znajduje się poświęcony
kompozytorowi Bedřichowi Smetanie park zwany Jabkenická Obora
z licznymi stawami, Loučeň (pałac z wystawą i wieloma atrakcjami),
a w rejonie byłego kompleksu wojskowego Milovice – ciche lasy.
Na prawym brzegu w dolnym biegu Izery lasy rozpościerają się aż
do starodawnego dwumiasta Brandýs nad Labem – Stará Boleslav
(pałac „trzech cesarzy“, kościół św. Kosmy i Damiana – miejsce,
w którym w 929 r. zamordowany został św. Wacław). Kąpać można
się w kąpielisku Proboštská Jezera albo piaskowniach koło Lhoty
i Mlékojedów w kierunku na Neratovice. U zbiegu Izery i Łaby, gdzie
nasza trasa krzyżuje się ze Łabskim Szlakiem Rowerowym (Labská
cyklostezka), leży wieś Káraný z zakładem uzdatniania wody dla
Pragi. Ciekawe uzdrowisko Lázně Toušeň znajduje się na drugim
brzegu Łaby. Dostajemy się tam przejeżdżając po kładce dla pieszych,
następnie jedziemy dalej w kierunku Pragi. Nasza trasa prowadzi
peryferiami wsi Zápy, Radonice i koło Vinořskiego Parku dociera
na północno-wschodni skraj metropolii – Pragi, która turyście
zaoferować może wiele ciekawych atrakcji.
Zřícenina hradu Zvířetice
Zámek Loučeň
Naše tipy:
Dobrovická muzea, zámek Loučeň.
Z Káraného vyzkoušet Labskou cyklotrasu (č. 24)
směrem k Mělníku, nebo k Poděbradům.
Nasze propozycje:
Dobrovická Muzea, pałac Loučeň.
Ze wsi Káraný można przejechać się Łabskim Szlakiem Rowerowym
(nr 24) w kierunku Mělníka albo Podiebradów.
Další informace: www.polabi.com
Więcej informacji: www.polabi.com
Foto: J. Gajda, S. Ślusarczyk, P. Charousek, B. Jakoubě, K. Antošová, D. Balogh, V. Kopřiva,
P. Votrubec, M. Drahoňovský, M. Králík, J. Senohrábek, archivy SČR, partnerů projektu,
Správy KRNAP a JKIC o. p. s., Text: S. Říman
Grafické zpracování, tisk / Opracowanie graficzne, druk: Rejman Fine Arts s.r.o.
Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
za pośrednictwem Euroregionu Nysa. „PRZEKRACZAMY GRANICE”.
Materiał promocyjny wydało stowarzyszenie „Sdružení Český ráj“ w 2010 roku
przy wsparciu z Funduszu Mikroprojektów w ramach POWT RCz – RP 2007–2013 „Cel 3“
Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska za pośrednictwem Euroregionu Nysa.
Tento projekt je spolufinancován z Evropského fondu pro regionální rozvoj
prostřednictvím Euroregionu Nisa. “PŘEKRAČUJEME HRANICE“.
Propagační materiál vydalo Sdružení Český ráj v roce 2010
s podporou z Fondu mikroprojektů v rámci OPPS ČR – PL 2007-2013 „Cíl 3“
Česká republika – Polsko prostřednictvím Euroregionu Nisa.
Informační centrum Jilemnice
Masarykovo nám. 140, 514 01 Jilemnice
+420 481 541 008, [email protected]
www.mestojilemnice.cz
Informační centrum
Benátky nad Jizerou
Zámek 50, 294 71 Benátky n. J.
+420 326 316 102
[email protected]
www.is.benatky.cz
Informační centrum Vysoké n. Jiz.
nám. Dr. Kramáře 227, 512 11 Vysoké n. J.
+420 481 593 283, [email protected]
www.vysokenj.cz
Infocentrum Mladá Boleslav
Železná 107, 293 01 Mladá Boleslav
+420 326 322 173
[email protected]
www.kulturamb.eu/ic
TIC Harrachov
Centrum 150, 512 46 Harrachov
+420 481 529 600, [email protected]
www.harrachov.cz
Městské informační centrum
Mnichovo Hradiště
Masarykovo náměstí 299
295 01 Mnichovo Hradiště
+420 326 776 739, +420 326 772 464
[email protected]
www.mnhradiste.cz
Informační centrum Jizerky pro vás
468 49 Kořenov 480
+420 725 805 266, [email protected]
www.jizerkyprovas.cz
Informacja Turystyczna
w Szklarskiej Porębie
ul. Jedności Narodowej 1a
58-580 Szklarska Poręba
+48 757 547 740, [email protected]
www.szklarskaporeba.pl
Regionální turistické
informační centrum Turnov
Nám. Českého ráje 26, 511 01 Turnov
+420 481 366 255, [email protected]
www.infocentrum-turnov.cz.
Turistické informační středisko
Železný Brod
nám. 3. května 37, 468 22 Železný Brod
+420 484 353 333, [email protected]
www.zeleznybrod.cz
Informacja Turystyczna
w Podgórzynie
ul. Żołnierska 14, 58-562 Podgórzyn
+48 757 621 093, [email protected]
www.podgorzyn.pl
Informační centrum Semily
Riegrovo náměstí 68, 513 01 Semily
+420 481 624 721, [email protected]
www.semily.cz
Centrum Informacji Turystycznej
i Kulturalnej w Jeleniej Górze
ul. Bankowa 27, 58-500 Jelenia Góra
+48 757 676 925, [email protected]
www.jeleniagora.pl
Więcej informacji w ośrodkach informacyjnych
Bližší informace získáte
také v informačních centrech
Labská cyklostezka
GREENWAY JIZERA – MOST MEZI REGIONY A ZEMĚMI
Řeku Jizeru znali lidé již před více než deseti tisíci lety. Keltové jí dali jméno Isora – prudká řeka, což Slované pozměnili
na Jizera. Odedávna byla osou, podle níž procházel život. Nejprve jejím údolím vedly obchodní stezky, později tu vznikají
osady. Už nejméně před sedmi stoletími spojovala pojizerská zemská stezka Čechy a knížectví Javorské ve Slezsku. Využití
říčního koridoru roste s rozvojem osídlení i ve vyšších polohách, a zejména s rozvojem nezemědělských způsobů obživy.
Na místě stezek vznikají cesty, pak vozové cesty, silnice a v 19. století i železnice. Rozvíjí se využití řeky jako zdroje energie
– do cesty vodě se staví jezy, vznikají továrny a elektrárny.
Údolí a říční niva Jizery si přes všechen ten pokrok zachovaly dosud přírodní kouzlo, které nepoznáte, projíždíte-li tudy jen
autem či vlakem. Po cyklotrasách v koridoru Greenway Jizera (dále jen GWJ) se můžete vydat v blízkosti Jizery Jizerskými
horami, Západními Krkonošemi, Českým rájem a Polabím až do Prahy. Odbočíte-li od Jizery v Kořenově přes Harrachov
do Polska a jeho Jelenohorské kotliny s údolím řeky Bóbr, poznáte další region a jinou krajinu v sousední zemi.
Cyklotrasy v těchto regionech vás povedou zčásti po klidných silnicích, zčásti po zpevněných cestách. Nenechte se odradit
náročnějšími úseky a vydejte se na cestu. Odhalíte tak kouzlo šesti svérázných krajin, poznáte jejich přírodní památky,
hrady a zámky, technické pozoruhodnosti i lidovou a církevní architekturu.
Bude-li historická stezka znovu spojovat regiony a země, pomůže tak ke vzájemnému poznávání a setkávání.
GREENWAY IZERA – MOST, KTÓRY NAS ŁĄCZY
Rzeka Izera znana była ludziom już ponad dziesięć tysięcy lat temu. Celtowie nadali jej nazwę Isora – gwałtowna rzeka,
a Słowianie nazwę tę zmienili na Izera. Od wieków była osią, wzdłuż której rozgrywało się życie. Najpierw jej doliną prowadziły szlaki handlowe, potem zaczęły tu powstawać osiedla ludzkie. Co najmniej siedemset lat temu prowadzący wzdłuż Izery
szlak handlowy łączył Czechy z Księstwem Jaworskim na Śląsku. Wraz z rozwojem osadnictwa wzrastało wykorzystanie
korytarza rzeki również w wyższych partiach, które dodatkowo potęgował rozwój nierolniczych sposobów utrzymania.
W miejscu szlaków handlowych powstawać zaczęły polne drogi, potem drogi wozowe i gościńce, a w XIX wieku kolej. Rzekę
wykorzystywano jako źródło energii – budowano jazy i zapory, powstawały fabryki i elektrownie.
Mimo całego postępu doliny i łęgowe łąki Izery zachowały naturalny czar, z którym nie zapoznamy się jadąc tędy samochodem czy pociągiem. Natomiast korzystając ze szlaków rowerowych w korytarzu Greenway Izera (w skrócie będziemy go
nazywać GWI), możemy – trzymając się rzeki – przemierzyć Góry Izerskie, Karkonosze Zachodnie, Czeski Raj i Polabí – aż
dotrzemy do Pragi. Zaś odbijając od Izery w Kořenovie i jadąc przez Harrachov do Polski i w dół do Kotliny Jeleniogórskiej
Doliną Bobru, poznamy następny region i inne krajobrazy – tym razem w Polsce.
Szlaki rowerowe w tych regionach wiodą częściowo spokojnymi szosami, częściowo polnymi i leśnymi drogami o utwardzonej nawierzchni. Niech nie zniechęcają nas trudniejsze odcinki! Wyruszając w trasę GWI odkryjemy czar sześciu ciekawych krain, poznamy piękno ich przyrody, ich zabytki, zamki i pałace, ciekawostki z dziedziny techniki oraz budownictwo ludowe i architekturę sakralną.
Bo jeśli ten pradawny szlak handlowy znowu połączy regiony i kraje, to lepiej się wzajemnie poznamy i więcej będziemy
mieli okazji do spotkań.
HLAVNÍ KOORDINÁTOR PROJEKTU
GŁÓWNY KOORDYNATOR PROJEKTU
Sdružení Český ráj
Antonína Dvořáka 335, 511 01 Turnov
+420 481 540 253, [email protected]
www.cesky-raj.info
Jelenia Góra
HLAVNÍ PARTNEŘI PROJEKTU GREENWAY JIZERA / GŁÓWNI PARTNERZY PROJEKTU GREENWAY IZERA
Krkonoše – svazek měst a obcí, Město Semily, Město Železný Brod, Město Turnov,
Město Mnichovo Hradiště, Statutární město Mladá Boleslav, Zlatý pruh Polabí, o.p.s.
DALŠÍ PARTNEŘI PROJEKTU / POZOSTALI PARTNERZY PROJEKTU
DSO Jilemnicko, DSO Mikroregion Pojizeří, DSO Podkozákovsko, DSO Jizera, DSO Dolní Pojizeří,
DSO Mladoboleslavský venkov, města a obce podél Jizery
Jelenia Góra
Jelenia Góra
Torfowiska doliny Izery
Chojnik
Krkonoše
Osada Jizerka
Běliště, Železný Brod
Pantheon, Malá Skála
Kozákov
Dlaskův statek u Turnova
Hrad Valdštejn
Zámek Mnichovo Hradiště
Drábské světničky
Mladoboleslavský hrad, muzeum
Zřícenina hradu Dražice
Zámek Benátky nad Jizerou, muzeum
Soutok Jizery a Labe