CHKO Orlické hory

Chráněná krajinná oblast Orlické
hory – Góry Bystrzyckie
Dvoudenní exkurze – autobus, pěší turistika
Náročnost: těžká
Zaměření: zeměpisné, environmentální, biologické
Navržená trasa:
Žamberk – Zieleniec – Orlické Záhoří –
Pěticestí – Říčky - Mezivrší - Pěticestí –
Velká Deštná – Malá Deštná – Šerlich –
- Deštné v Orlických horách
Tento projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím
Euroregionu Glacensis
Navržená trasa:
1. den – Bystřické hory:
Žamberk – Zieleniec – Orlické Záhoří – Pěticestí – Říčky
( Ze Žamberka autobusem do Zielence, pěšky přes Rašeliniště pod
Zielencem do Lasowky, odtud autobusem do Orlického Záhoří a dál
pěšky přes Pěticestí do Říček)
2. den – Orlické hory:
Říčky – Mezivrší - Pěticestí – Velká Deštná – Malá Deštná – Šerlich
– Masarykova chata
- Deštné v Orlických horách
(Z Říček autobusem na Mezivrší a odtud pěšky Jiráskovou horskou
cestou přes Velkou a Malou Deštnou na Šerlich – Masarykovu chatu,
autobusem přes Deštné v Orlických horách do Žamberka )
2
1. den – Bystřické hory:
Bystřické hory - Góry Bystrzyckie
Bystřické hory jsou pohoří v Kladsku, tvoří jeden z nejrozsáhlejších
horských masivů Sudetské geomorfologické soustavy, do které patří i
Orlické hory. Od nich jsou odděleny na severozápadě úzkým a
hlubokým údolím Bystřice Dušnické a na jihozápadě
rozlehlou
dolinou Divoké Orlice. Nejvyšší horou je Jagodna (978 m). Bystřické
hory jsou ploché, porostlé lesem s četnými rašeliništi. Největší
přírodní raritou a chráněnou přírodní rezervací jsou rašeliniště
u Zieleńce, ležící v nadmořské výšce 600 m.
Zieleniec
Zieleniec je nejvýše
položená
obec
kladská
v nadmořské
výšce 800 – 960 m
nedaleko
hranice,
východním
státní
na
úbočí
Orlických hor. Z památek v Zielenci stojí za pozornost kamenný
kostel sv. Anny z počátku 20. století. Stojí na místě původně
dřevěného kostelíka z 18. století. Uvnitř kostela se nachází
3
pozoruhodné
barokní
sochy Johanna
Postlera.
Zieleniec
je
atraktivním centrem lyžování a zimních sportů. Počátky zdejšího
rozvoje lyžování a turistiky sahají až do poloviny 19. století. Velkým
propagátorem turistiky v Zielenci ( tehdy Grünwaldu ) byl Heinrich
Rübartsch, který nechal vybudovat na Vrchmezí ( Orlica ) chatu a 16
m vysokou dřevěnou rozhlednu. Největší rozvoj Zielence nastal ve
20. století, kdy v 70. letech
nastal intenzivní rozvoj lyžařského
areálu, kde je dnes v provozu 22 vleků.
Přírodní rezervace (Torfowisko pod Zieleńcem)
Rašeliniště Zieleniec se rozkládá na
ploše 120 ha, na území evropského
rozvodí. Dušnická Bystřice odvádí
své vody do Baltického a pramenná
oblast Divoké Orlice do Severního
moře.
Jedná
se
o
rašeliništní
přírodní tundrovou rezervaci, jejíž
stáří se odhaduje na 7 600 let.
Přírodní rezervací bylo toto území
vyhlášeno
v roce
1954.
Vrstva
zbarvené rašelinné slatiny se pohybuje od 3 do 10 metrů, na které
přetrvala unikátní flóra z doby ledové. Přírodní rezervaci tvoří dvě
4
rašeliniště, Topielisko, rozvodí Odry a Labe a Czarne Bagno, kterým
protéká potůček, zárodek Divoké Orlice.
Orlické Záhoří
Orlické Záhoří je společné pojmenování osad a obcí v údolí Divoké
Orlice na českopolské hranici. Nachází se zde hraniční přechod
Mostowice – Orlické Záhoří. V roce 2004 byla na sníženině mezi
Bystřickými a Orlickými horami vyhlášena Ptačí oblast Orlické
Záhoří v soustavě Natura 2000. Předmětem ochrany na ploše 903,73
ha je populace chřástala polního(Crex crex).
Trčkov (Trschkadorf) je původně pohraniční osada chalupníků
(dřevorubců), která se připomíná r. 1790. V roce 1913 je zde
uváděno 527 Němců a 1 Čech. Díky odlehlosti a opuštěnosti se v
okolí zachovalo množství původních ekosystémů:
Národní přírodní rezervace"Trčkov" byla vyhlášena v r. 1982 na
území 65 ha, její stáří je více než 150 let. V rezervaci převládá lesní
typ jedlové bučiny s výskytem původního buku, jedle i smrku. Z
hlediska fauny bezobratlých patří k nejvýznamnějším lokalitám
v Orlických Horách.
Přírodní rezervace"Trčkovská louka" byla vyhlášena v roce 1982,
patří k posledním zbytkům vegetačně bohatých polokulturních lučin,
které nebyly dosud meliorovány. Je zde zjištěno asi 200 druhů
5
vyšších rostlin, mimo jiné starček potoční, prstnatec májový, upolín
evropský. Byl zde nalezen i koprníček bezobalný, karpatský migrant,
který má v Orlických horách hranici svého celosvětového rozšíření.
Přírodní památka "Velká louka" je jedna z posledních rašelinných
luk v Orlických horách, která unikla odvodnění lesních půd,
prováděných v této oblasti v 70. letech 20. století. Je významnou
botanickou a entomologickou lokalitou a jedním z posledních útočišť
ohrožených druhů rostlin a živočichů.
Přírodní rezervace "Hraniční louka" ležící při Černém potoce
byla vyhlášena v roce 1982, je polokulturní rašelinná louka s bohatou
bylinnou skladbou a rozptýlenou zelení. Z fauny zde žije velmi
vzácný pavouk Alopecosa pinetorum, který byl v ČR poprvé nalezen
koncem 80. let 20. století na rašeliništích v Jeseníkách, následně také
v Jizerských horách a v Krkonoších. Nález v Orlických horách
doplnil prázdné místo v řetězci jeho nalezišť v severních
pohraničních horách ČR.
Bedřichovka (Friedrichswald) je původní horská osada, která
vznikla kolem sklářské hutě,
vybudované roku 1614 sklářem
Johannem Friedrichem. Kolem roku 1700 tehdejší majitel sklárny
přenesl výrobu skla do levobřežní vsi Kaiserswalde (dnešní polská
Lasówka), kde sklárna s vynikajícími výsledky pracovala až do roku
1945.
6
Přírodní rezervacíe"Bedřichovka" byla vyhlášena v roce 1982 na
polokulturních horských loukách v nivě Divoké Orlice. Jedná se o
bohaté naleziště vzácných a chráněných druhů rostlin - bledule jarní,
prstnatec májový, pcháč různolistý, starček potoční, upolín nejvyšší,
kozlík dvoudomý a další.
Zelenka (Grünborn) byla
založena roku 1613 Benjaminem z
Vlkánova jako chalupnická ves, jejíž první obyvatelé si získávali
obživu prací pro blízké sklárny, prací v lese a na neúrodných polích.
Jadrná (Kerndorf) vyrostla již před rokem 1613 v souvislosti s
dálkovou dřevoplavbou po Orlici do Labe a dál ke Kolínu.
Kunštát (Kronstadt) vznikl přibližně kolem let 1590 - 1600 a jeho
vznik je spojen s působením německých dřevařů. Na hřbitově se
nachází pozdně barokní kostel sv. Jana Křtitele z let 1754 - 63,
kterému předcházel dřevěný kostel, uváděný už v roce 1612.
Pěticestí
Pěticestí ( 1004 m. n.
m. ) je křižovatka
turistických
a
cyklistických cest na
hřebenu
hor.
7
Orlických
Nedaleko
při
stezce do Zdobnice se nachází, v pramenné oblasti potoka Říčky,
rašeliniště Pod Pěticestím.
Říčky v Orlických horách
Říčky v Orlických horách je horská ves a rekreační středisko, která
vznikla před rokem 1654. Na místě původní dřevěné kaple z r.1787
stojí pozdně barokní kostel Nejsv.Trojice z roku 1792. Je to jedno
z největších lyžařských středisek Orlických hor.
2. den – Orlické hory:
Chráněnná krajinná oblast Orlické hory
CHKO Orlické hory byla vyhlášena v roce 1969 na území 204 km,
zahrnuje zachovalý
krajinný
celek
tvořený
hřebenem
Orlických
hor
a
částečně malebným
podhůřím.
Nejvyšším
vrcholem je Velká
Deštná se svými 1115 m.. Orlickohorskou brázdou protéká řeka
Divoká Orlice, tvořící od Trčkova až po Zemskou bránu státní
8
hranici dlouhou 29 km. Charakteristický ráz krajiny dotváří hluboká
a strmá údolí dalších řek Orlických hor, jejichž prameniště leží na
svazích hlavního hřebene a dnes představují nejzachovalejší přírodní
biotopy. Nachází se zde celá řada biologicky velice hodnotných
podmáčených horských luk a vrcholových rašelinišť se zajímavým
rostlinstvem a živočichy. Fragmenty původních porostů najdeme ve
2 národních přírodních rezervacích Bukačka a Trčkov a ve 13
přírodních rezervacích a 6 přírodních památkách. Orlické hory prošly
dlouhým přírodním vývojem, jehož výsledkem jsou zalesněné horské
hřbety. Civilizační vývoj přinesl do hor lidské osídlení, jehož
důsledkem je vytvoření krajiny lesních a zemědělských ploch,
doplněné o vesničky v údolích potoků a říček a později vznikající
roztroušené osady a samoty ve vyšších nadmořských výškách.
Zachovalá lidová architektura dotváří osobitou krásu této oblasti.
Národní přírodní rezervace Bukačka
Národní přírodní rezervace Bukačka, zřízená v roce 1954 na rozloze
50,74 ha, je nejvýznamnější maloplošné chráněné území v Orlických
horách. Leží asi 1 km severozápadně od Masarykovy chaty na
Šerlichu v nadmořské výšce 910 - 1025 m.
Rezervaci tvoří pozůstatek zakrslého bukového pralesa s vtroušeným
smrkem, klenem a jeřábem. Díky klimatickým podmínkám tu
9
dvousetleté buky dosahují výšky pouze okolo 15 metrů. Cennou částí
rezervace je i rašelinná louka s podložím fylitických rul, rozdělená
Jiráskovou cestou na dvě stejné části. Tato vlhká lučina na podzolech
je tzv. praloukou - to znamená, že již před násilným odlesněním
celého pohoří člověkem zde byla bezlesá plocha. Pro svou druhovou
pestrost bývá tato oblast nazývána „botanickou zahradou Orlických
hor". Bylo zde nalezeno celkem 294 druhů vyšších rostlin, z toho 23
chráněných. Rostou zde např. běloprstka bělavá, bledule jarní, oměj
pestrý a oměj šalamounek, prha arnika, prstnatec májový a prstnatec
listenatý, rosnatka okrouhlolistá a mnoho dalších. Zajímavá je houba
čapulka bahenní, na smrku roste vzácný choroš ohňovec izabelový.
Šerlich
Šerlich je původně horská
osada,
která
vznikla
kolonizací patrně koncem
17. nebo počátkem 18.
století dřevorubci a uhlíři.
Roku 1844 zde bylo 10
roubených chalup. Původní obyvatelé se živili dřevorubectvím,
tkalcovstvím a pastevectvím, kromě toho též pašeráctvím (cukerin,
petrolej, textil).
10
Masarykova chata
Masarykova chata byla postavena Klubem českých turistů z Hradce
Králové podle projektu arch. B. Fuchse. Veřejnosti byla otevřena 27.
9. 1925. Roku 1935 byla na Šerlichu zřízena meteorologická stanice
a před chatou byla
odhalena
prezidenta
busta
T.
G.
Masaryka
od
Leoše
Kubíčka.
Dřevořezby
jeho bratra Josefa zdobí
uprostřed
jídelny
masívní sloup, na němž
je z jedné strany znak Hradce Králové (lev s písmenem G) a z druhé
strany Strom života se znakem KČST. Pod stropem je basreliéf
vousatého horala od Ludvíka Goebela z r.1941, který byl dodatečně
označen za Rampušáka, dobrého ducha hor. V průběhu války zde
byly ubytovávány rodiny fašistických pohlavárů, zotavovali se tu
ranění piloti a bylo tu středisko Hitlerjugend. Chata byla osvobozena
10. 5. 1945 Sovětskou armádou. V blízkosti chaty stál hraniční
kámen z doby vlády císaře Ferdinanda III. z roku 1636, nově byl
přemístěn do muzea v Deštném.
11
Deštné v Orlických horách
Deštné v Orlických horách je nejnavštěvovanějším střediskem v
Orlických horách. Bylo založeno před rokem 1350. V roce 1595 zde
byla založena sklárna, ve které jako jediné se vyrábělo barokní
luxusní sklo, tzv. kolowratský křišťál. Působil zde proslulý malíř skla
a porcelánu, Ignác Preissler. Obci dominuje krásný barokní kostel sv.
Maří Magdalény stavitele J. A. Santini, postavený v letech 17231726 na místě gotického, který zde stál již před r. 1362. Cennými
jsou hlavní oltář z 18. stol. od sochaře J. Hartmanna, varhany z r.
1729, barokní křtitelnice a obrazy křížové cesty z 1. pol. 18. stol.
Před kostelem je sousoší p. Marie se Sv. Josefem, Jáchymem a
Annou z r. 1781.
12
Obszar chronionego krajobrazu
Orlickie Góry – Góry Bystrzyckie
Wycieczka dwudniowa – autobusem i pieszo
Poziom trudności: ciężki
Tematyka: geograficzna, biologiczna,
środowiskowa
Proponowana trasa:
Žamberk – Zieleniec – Orlické Záhoří – Pěticestí – Říčky- Mezivrší
- Pěticestí – Wielka Desztna –Mała Desztna – Šerlich – Masarykova
chata
Tento projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím
Euroregionu Glacensis
13
1. dzień – Góry bystrzyckie:
Z Žamberka autobusem do Zieleńca, pieszo przez Torfowisko pod
Zieleńcem do Lasówki, stąd autobusem do Orlickiego Záhoří i dalej
pieszo przez Pěticestí do Říček
2. dzień – Orlické hory:
Říčky –- Deštné v Orlických horách - Žamberk
Z Říček autobusem na Mezivrší i stąd pieszo górskim Szlakiem
Jiráska przez Wielką i Małą Desztną na Szerlich –Masarykowa
chata, autobusem przez Deštne w Orlickich Górach do Žamberka
14
1. dzień – Góry Bystrzyckie:
Góry Bystrzyckie - Bystřické hory
Góry Bystrzyckie to masyw górski w powiecie kłodzkim, jest to
najrozległejszy masyw w geomorfologicznym systemie Sudetów,
którego częścią są
też sąsiednie Orlickie Góry. Od północnego
zachodu oddzielone są wąską i głęboką doliną Bystrzycy Dusznickiej
i od południowego zachodu doliną Dzikiej Orlicy. Najwyższy szczyt
gór to Jagodna (978 m). Góry Bystrzyckie są słabo zróżnicowane,
zalesione, z występującymi terenami podmokłymi. Największą
ciekawostką przyrodniczą oraz chronionym rezerwatem przyrody są
torfowiska nieopodal Zieleńca, znajdujące się na 600m n.p.m..
Zieleniec
Zieleniec
jest
najwyżej położoną
wsią w powiecie
kłodzkim,
na
wysokości
800-
960
m
n.p.m.,
niedaleko granicy,
na wschodnim zboczu Orlickich Gór. Zabytkiem wartym uwagi jest
15
kamienny kościół św. Anny z początku XX wieku. Znajduje się na
miejscu drewnianego kościoła z XVIII wieku. W kościele znajdują
się barokowe posągi wykonane przez Johanna Postlera. Zieleniec jest
popularnym ośrodkiem narciarskim oraz innych sportów. Tutejsza
tradycja narciarstwa i kolarstwa rozpoczęła się w połowie XIX
wieku. Wielkim zwolennikiem turystyki w Zieleńcu (wtedy
Grünwald) był Heinrich Rübartsch, który wybudował na Orlicy
(Vrchmezí) chatę oraz 16 metrowej wysokości wieżę widokową. W
latach 70-tych rozwinęło się narciarstwo, działa tutaj 22 wyciągi.
Rezerwat przyrody (Torfowisko pod Zieleńcem)
Torfowisko
Zieleniec
zajmuje
przestrzeń o powierzchni 120 ha, na
terenie europejskiego wododziału.
Bystrzyca
Dusznicka
wpada
do
Bałtyku, a potoki Dzikiej Orlicy do
Północnego morza. Torfowisko to
rezerwat typu tundry, jego wiek
oszacowano na 7600 lat. Rezerwat
został utworzony w roku 1954. Na
torfie o grubości od 3 do 10 metrów
rośnie flora z epoki lodowcowej. Rezerwat przyrody tworzą dwa
16
torfowiska, Topielisko, ciek wodny rzek Odry i Łaby, oraz Czarne
Bagno, którym płynie strumyk, początek Dzikiej Orlicy.
Orlické Záhoří (Orlickie Zagórze)
Nazwa Orlickie Zagórze bierze się od miejscowości, utworzonej
przez połączenie wiosek i osad, w dolinie Dzikiej Orlicy przy
granicy czesko-polskiej. Znajduje się tutaj przejście graniczne
Mostowice-Orlické Záhoří. W roku 2004 została między Górami
Bystrzyckimi i Orlickimi utworzona Ptasia Dyrektywa Orlickie
Zagórze należąca do systemu ochrony Natura 2000. Dyrektywa
obejmuje obszar o powierzchni 903,73 ha, została utworzona dla
ochrony derkacza (Crex crex).
Trčkov (Trschkadorf) był osadą pograniczną drwali, pierwsza
wzmianka o nim pochodzi z roku 1790. W roku 1913 mieszkało tutaj
527 Niemców oraz 1 Czech. W okolicy zachowało się, z powodu
odległości, mnóstwo ekosystemów: Narodowy rezerwat przyrody
"Trčkov" został utworzony w 1982 r. na obszarze o powierzchni 65
ha, jego wiek to 150 lat. Rezerwat jest zalesiony przez buki, jodły i
świerki. Występująca fauna bezkręgowa jest jedną z najciekawszych
na terenie Gór Orlickich.
Rezerwat przyrody "Trčkovská louka" został utworzony w roku
1982, należy do resztki łąk półnaturalnych, które nie zostały do tej
17
pory poddane melioracji. Znaleziono tu ponad 200 gatunków roślin
wyższych, między innymi starzec potoční“(Tephroseris crispus),
kukułka szerokolistna(prstnatec májový), pełnik europejski(úpolín
evropský) oraz „koprníček bezobalný“, roślina pochodząca z Karpat,
dla którego Góry Orlickie są granicą światowej ekspansji.
Pomnik przyrody "Velká louka" jest jedną z ostatnich łąk
bagiennych w Orlickich Górach, która uniknęła melioracji wodnej w
latach 70-tych XX wieku. Teren jest cennym obszarem botanicznym
i entomologicznym, gdyż znajdują tutaj schronienie zagrożone
gatunki roślin i zwierząt.
Rezerwat przyrody "Hraniční louka" leży wzdłuż Czarnego
Strumienia, został utworzony w roku 1982, jest to cenna półnaturalna
bagienna łąka z bogatą florą. Występuje tu pająk Alopecosa
pinetorum, który został w Czechach odkryty pod koniec lat 80-tych
XX wieku na torfowiskach w Jesenikach, następnie w Górach
Izerskich i w Karkonoszach. Jego znalezienie w Górach Orlickich
wypełniło puste miejsce w łańcuchu jego siedlisk w południowym
pograniczu gór Czeskiej Republiky.
Bedřichovka (Friedrichswald) osada górska, która powstała przy
hucie szkła, założonej roku 1614 przez szklarza Johanna Friedricha.
Produkcja szkła została przeniesiona przez właściciela około roku
18
1700 do wsi Kaiserswalde (dzisiejsza polska Lasówka), gdzie
funkcjonowała z dobrymi wynikami aż do roku 1945.
Rezerwat przyrody "Bedřichovka" został utworzony w roku 1982
na obszarze półnaturalnych łąk górskich w obszarze zalewowym
Dzikiej Orlicy. Znajdują się tutaj cenne i chronione gatunki roślin –
śnieżyca wiosenna, „prstnatec májový“, „pcháč různolistý“, „starček
potoční“, pełnik europejski, „kozlík dvoudomý“(Valeriana dioica) i
inne.
Zelenka (Grünborn) została założona przez Benjamina z Vlkanowa
w roku 1613. Jej pierwsi mieszkańcy utrzymywali się z pracy w
pobliskich hutach szkła, lasach oraz na nieurodzajnych polach.
Jadrná (Kerndorf) jej powstanie tuż przed rokiem 1613 łączy się
ze spławianiem drzewa rzeką Orlici do Łaby i dalej do Kolina.
Kunštát (Kronstadt) jego powstanie w latach 1590 – 1600 jest
związane
z działaniem
niemieckich
Na
drwali.
cmentarzu
znajduje
barokowy
się
kościół
św. Jana Chrzciciela
z lat
1754 – 63,
19
zbudowany w miejsce drewnianego kościóła z roku 1612.
Pěticestí
Pěticestí ( 1004 m. n. m. ) jest skrzyżowaniem szlaków
turystycznych i dróg rowerowych na grzbiecie Gór Orlickich. W
pobliżu szlaku w kierunku do Zdobnice, na terenie źródeł strumienia
Říčky, torfowisko Pod Pěticestím.
Říčky v Orlických horách
Říčky w Górach Orlickich są górską wsią i ośrodkiem turystycznym,
która powstała przed rokiem 1654. Na miejscu drewnianej kaplicy
z 1787 r. został w roku 1792 wybudowany barokowy kościół p.w.
Trójcy Świętej. Říčky są jednym z największych ośrodków
narciarskich w Górach Orlickich.
2. dzień – Góry Orlickie:
Obszar chronionego krajobrazu (CHKO) Góry Orlickie
CHKO Góry Orlickie został utworzony w roku 1969 na obszarze o
powierzchni 204 km, tworzy go grzbiet Gór Orlickich i tereny
podgórskie. Najwyższy szczyt gór to Wielka Desztna (1115 m
n.p.nm.). Orlickogórską kotliną płynie rzeka Dzika Orlica, która od
Trčkowa do Ziemskiej Bramy tworzy granice państwa o długości 29
20
km. Charakterystyczny wygląd krainy tworzy głęboka i stroma
dolina rzek Gór Orlickich, ich potoki źródliskowe leżą na zboczach
głównych grzbietów górskich, są zarazem najlepiej zachowanymi
biotopami. Znajduje się tutaj wiele biologicznie cennych bagiennych
łąk górskich i torfowisk, zamieszkanych przez ciekawą faunę i florę.
Fragmenty pierwotnych lasów możemy znależć w 2 Narodowych
rezerwatach przyrody „Bukačka“ i „Trčkov“ oraz w 13 Rezerwatach
przyrody i 6 Pomnikach przyrody. Góry Orlickie przekształcały się
przez długi okres, w wyniku tego powstały zalesione górskie
grzbiety. Wraz z rozwojem, zostały Góry Orlickie zasiedlone,
stworzono lasy gospodarcze i obszary rolnicze, powstały wioski w
dolinach potoków i rzek, później samotne osady na wyższych
terenach.
Niezniszczona
architektura
21
ludowa
koresponduje
z osobistym pięknem tej krainy.
Narodowy rezerwat przyrody Bukačka
Narodowy rezerwat przyrody Bukačka, założony w roku 1954 na
obszarze o powierzchni 50,74 ha, jest najcenniejszym chronionym
obszarem o małej powierzchni w Górach Orlickich. Znajduje się
blisko 1 km na północny wschód od Masarykowej chaty na Šerlichu
na wysokości 910 – 1025 m n.p.m..
W rezerwacie znajdują się resztki bukowego lasu pierwotnego
z występującym świerkiem, klonem, jaworem i jarząbem. Ze
względu na warunki klimatyczne, buki mające 200 lat dorastają tu
tylko na 15 metrów. Cenną częścią rezerwatu jest łąka bagienna o
podłożu z gnejsów i fyllitów, którą dzieli na pół szlak turystyczny
Jiráska. Ta podmokła łąka na glebach bielicoziemnych jest tak zwaną
pierwotną łąką – istniała już przed wylesieniem całego pasma
górskiego. Z powodu występowania wielu gatunków roślin został ten
teren nazwany „ogrodem botanicznym Gór Orlickich“. W rezerwacie
znaleziono 294 gatunki wyższych roślin, z tego 23 chronione.
Występuje tutaj np.
běloprstka bělavá, bledule jarní(śnieżyca
wiosenna), oměj pestrý(tojad pstry) a oměj šalamounek(tojad
mocny), prha arnika, prstnatec májový a prstnatec listenatý, rosnatka
okrouhlolistá(rosiczka okrąglistna) i wiele innych. Ciekawym jest
22
grzyb mistróweczka błotna, na świerku rośnie cenny choroš ohňovec
izabelový.
Šerlich
Šerlich powstała jako
górska osada, drwali i
smolarzy pod koniec
XVII lub początkiem
XVIII wieku. W roku
1844 stało w osadzie 10
chałup
wieńcowych.
Pierwszy osadnicy byli
drwalami, tkaczami i pasterzami, oraz przemytnikami (sacharyna,
nafta, tkaniny).
Masarykova chata
Masarykova chata została wybudowana przez Klub Czeskich
Turistów(KČST) z Hradca Králové według projektu arch. B. Fuchse.
Została otwarta 27. 9. 1925. W roku 1935 została utworzona na
Šerlichu stacja meteorologiczna, przed chatą odsłonięto popiersie
prezydenta T. G. Masaryka, dzieło Leoša Kubíčka. Jego brat Josef
wyrzeźbił słup w jadalni, na którym jest z jednej strony herb Hradca
23
Králové (lew z literą G), zdrugiej strony Drzewo życia ze znakiem
KČST. Pod sufitem jest basrelief wąsatego górala, dzieło Ludvika
Goebela z 1941 r., który został póżniej nazwany Rampušák, dobry
duch
gór.
wojny
Podczas
zamieszkiwały
budynek
rodziny
przywódców
faszystowskich,
powracali
zdrowia
znajdowała
tu
piloci
się
do
i
tutaj
baza Hitlerjugend. Chata została wyzwolona 10.5.1945 przez armię
radziecką. W pobliżu chaty stał kamień graniczny z czasów cesarza
Ferdinanda III z roku 1636, który jest jest teraz umieszczony w
muzeum w Deštnym.
Deštné w Górach Orlickich
są najczęściej odwiedzanym ośrodkiem w Górach Orlickich.
Powstało przed rokiem 1350. W 1595 roku uruchomiono hutę szkła,
w której produkowano luksusowe szkło barokowe, tak zwany
kolowratski kryształ. Działał tu sławny malarz szkła i porcelany,
Ignác Preissler. We wsi dominuje piękny barokowy kościół św.
24
Marii Magdaleny, wybudowany przez J. A. Santiniego w latach 1723
– 1726, na miejscu gotyckiego, który tutaj stał już przed rokiem
1362. Cennymi są: główny ołtarz z XVIII wieku, dzieło rzeźbiarza J.
Hartmanna, organy z 1729 r., barokowa chrzcielnica i obrazy drogi
krzyżowej z 1. poł. XVIII wieku. Przed kościołem znajduje się
rzeźba grupowa Marii Panny z św. Józefem, Joachimem i Anną
z roku 1781.
25